فرشاد دشتی

سلنیوم (Se (یک عنصر ضروری برای انسان و حیوانات است. با این حال، اثرات آن بر گیاهان کمتر شناخته شده است اما شواهدی وجود دارد که بیانگر نقش آنتیاکسیدانی سلنیوم میباشد. سلنیوم در سطوح پایین اثر مثبتی بر رشد و تحمل به تنشها گیاه دارد در حالیکه در سطوح بالا مانند یک اکسیدان عمل کرده و رشد گیاه را کاهش میدهد. گیاهان نقش مهمی در انتقال سلنیوم خاک به زنجیره غذایی را دارند. از آنجاییکه سلنیوم بر متابولیسم نیتروژن تأثیرگذار است. در این تحقیق برای اولین بار اثر متقابل سلنیوم و نیتروژن بر خصوصیات رشدی و بیوشیمیایی برگ پیاز مورد بررسی قرار گرفت. چرا که در ایران برگ پیاز بهعنوان سبزی خوارکی همراه با سوخچه مصرف میگردد. مواد و روشها: در تحقیق حاضر اثر سطوح مختلف سلنیوم و نیتروژن بر برخی ویژگیهای رشدی و بیوشیمیایی پیاز رقم قرمز آذر شهر در شرایط کشت بدون خاک مورد مطالعه قرار گرفت. سه سطح سلنیوم (صفر، 1 و 5/1 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم) همراه با چهار سطح نیتروژن (56 ،112 ،168 و 224 میلیگرم بر لیتر) بهصورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار اجرا گردید. در اوایل مرحله سوخدهی (سه ماه پس از کشت بذر) خصوصیات رشدی دانهال پیاز (وزن تر بوته، ارتفاع بوته، وزن تر برگ، وزن تر ساقه مجازی)، عملکرد و ویژگیهای بیوشیمیایی (کلروفیل، میزان فعالیت آنتیاکسیدانی، فنل کل، فلاونوئید کل و اسید آسکوربیک) و نیترات برگ پیاز اندازهگیری شد. یافتهها: بر اساس نتایج بهدست آمده، خصوصیات رشدی دانهال پیاز از جمله وزن تر بوته (01/29 گرم)، وزن تر برگ (38/18 گرم)، ارتفاع بوته (15/54 سانتیمتر) و عملکرد (04/148 گرم بر مترمربع) در غلظتهای 1 و 5/1 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم همراه با نیتروژن نسبت به صفر میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم همراه با نیتروژن افزایش یافتند. * dashti1350@yahoo.com :مکاتبه مسئول شریه پژوهشهای تولید گیاهی جلد (25 ،(شماره (1 (1397 120 کاربرد همزمان سلنیوم و نیتروژن اثر معنیداری بر میزان کلروفیل b داشت و بیشترین میزان کلروفیل b در تیمارهای 1 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم همراه با 224 میلیگرم در لیتر نیتروژن و 5/1 میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم همراه با 224 میلیگرم در لیتر نیتروژن بود و کمترین میزان کلروفیل b در تیمار صفر میلیگرم بر لیتر سلنات سدیم همراه با 56 میلیگرم در لیتر نیتروژن مشاهده گردید. همچ