نظریه ی مسئولیت محض مسئولیتی است صرف نظر از تقصیر؛ یعنی صرف نظر از این که رفتار خوانده همراه با وضعیت ذهنی خاصّی بوده است یا خیر و نیز صرف نظر از این که در رفتاری که داشته استاندارد رفتاری مشخصی را نقض کرده یا خیر؛ به تعبیر دیگر برای محکومیت عامل زیان در مسئولیت مدنی محض علاوه بر این که خطای در فاعل ضرورت ندارد وجود خطای در فعل هم ضروری نیست. به همین علت مسئولیت عامل زیان نه با معاذیر قابل رفع است و نه با توجیهات. نظام های حقوقی در مواردی که یکی از طرفین رابطه ی زیانبار در وقوع حادثه مقصر بوده اند اختلاف چندانی ندارند. بحث اصلی جایی است که هیچ از عامل زیان و زیاندیده در بروز حادثه مقصر نبوده اند. در این صورت اختلاف شده که زیاندیده باید این خسارت را تحمل نماید یا عامل زیانی که رفتار ناشایستی نداشته است. برای حل این مسئله نباید به صورت یکجانبه تنها به حقوق یکی از طرفین توجه نمود؛ بلکه باید رابطه ی آنها را نسبت به همدیگر سنجید. در این مسئله باید توجه نمود که عدم تحمیل مسئولیت به عامل زیانی که تقصیری نداشته لکن خسارت به عمل او منتسب است به معنی تحمیل زیان به زیاندیده ای است که نه تقصیری داشته و نه خسارت به رفتار او منتسب است. بنابراین در مقایسه ی عامل زیان و زیاندیده عامل زیان برای تحمیل مسئولیت شایسته تر است. مبانی اقتصادی و اخلاقی اعمال مسئولیت محض را در چنین فرضی توجیه می کنند. براساس مبنای فقهی نیز هرچند معیار مسئولیت مدنی قابلیت انتساب است و قابلیت انتساب اعم است از مسئولیت محض؛ با وجود این در حالتی که هیچ یک از طرفین مقصر نیستند و عامل زیان مسبب حادثه محسوب می شود خسارت به عامل زیان قابل انتساب به نظر می رسد.
