دوستمراد ظفری

چغندرقند گیاهی دو ساله بانام علمی (Beta vulgaris L) از خانواده Chenopodiaceae است که از برگ و طوقه آن به عنوان مواد غذایی استفاده و در قسمت های مختلف جهان کشت می شود. در ایران نیز چغندرقند در سطح وسیع کشت می شود و استان آذربایجان غربی به عنوان یکی از مناطق عمده کشت این محصول با عملکرد بالا می باشد. بیمارگرهای زیادی روی اندام های مختلف چغندرقند (ریشه، برگ و طوقه) ایجاد بیماری می کنند که موجب کاهش عملکرد و کیفیت چغندر قند می شوند. در این تحقیق طی سال های 1396-1395 نمونه برداری از ارقام اکباتان، شکوفا،پالما و پایا از مناطق مختلف کشت چغندر قند در سطح استان آذربایجان غربی انجام گرفت و نمونه های دارای علائم بیماری برای جداسازی و شناسایی عوامل بیماری زای آن ها به آزمایشگاه منتقل شدند. پس از جداسازی و شناسایی های مورفولوژیکی در مجموع 175 جدایه به دست آمد که 114 جدایه جزو عوامل بیماری زا بودند، از بین جدایه های به دست آمده نه گونه از پنج جنس مختلف نه عامل Alternaria alternata, A.infectoria, Fusarium solani, F.oxysporum, F.colmorum, F.proliferatum, Phoma betae, Rhizoctonia solani و Sarocladium kiliense شناسایی شدند.برای تاییدصحت شناسایی های انجام شده براساس ویژگی های مورفولوژیکی دو گونه براساس تکثیر نواحی TEF1 مورد بررسی های مولکولی قرار گرفتند. اثبات بیماری زایی برای نمایندگان نه گونه شناسایی شده در شرایط آزمایشگاه و گلخانه انجام گرفت. از بین گونه های شناسایی شده A. infectoria و Sarocladium kiliense برای اولین بار در دنیا و گونه P. betae برای اولین بار در ایران از چغندرقند جدا شدند.