دوستمراد ظفری

در ﺑﺮرﺳﯽ ﻓﻠﻮر ﻗﺎرچ ﻫﺎی ﻣﺎﮐﺮوﺳﮑﻮﭘﯽ ﻏﯿﺮ آﮔﺎرﯾﮏ اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎﯾﯽ ﻗﺎرچ ﻫﺎی ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺗﯿﺮه از Morchellaceae ، ﺟﻤﻊ آوری و ﺑﺮاﺳﺎس ﻣﺸﺨﺼﺎت رﯾﺨﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ و ﺑﺎ ﺑﻬﺮه ﮔﯿﺮی از نوﺷﺘﻪ ﻫﺎ و ﻣﻨﺎﺑﻊ ﻣﻌﺘﺒﺮ (Dennis 1981, Häffner 1991) ﺗﺤﺖ ﺟﻨﺲ Sw. Verpa ﺷﻨﺎﺳﺎﯾﯽﺷﺪ. ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎیﻣﻮرد ﺑﺮرﺳﯽ ﺑﻪ ﺷﺮح زﯾﺮ اﺳﺖ: ﮐﻼﻫﮏ ﻣﺤﺪب و اﻏﻠﺐ زﻧﮕﻮﻟﻪای ﺷﮑﻞﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. ﻗﻄﺮ ﮐﻼﻫﮏ 4-5/ 1ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ، ﺳﻄﺢ ﻓﻮﻗﺎﻧﯽ ﺑﻪ رﻧﮓ ﻗﻬﻮه ای زﯾﺘﻮﻧﯽ ﺗﺎ ﻗﻬﻮه ای ﺗﯿﺮه و ﻣﻌﻤﻮﻻ ﺻﺎف و ﯾﺎ اﻧﺪﮐﯽ ﻫﻨﮕﺎم ﺑﻠﻮغ ﭼﺮوﮐﯿﺪه و ﺣﻔﺮه دار ﺑﻮده و ﺳﻄﺢزﯾﺮﯾﻦ ﺳﻔﯿﺪ رﻧﮓ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺣﺎﺷﯿﻪ ﮐﻼﻫﮏ به ﺗﺪرﯾﺞ و ﺑﺎ ﮔﺬﺷﺖ زﻣﺎن اﻧﺪﮐﯽ ﺑﻪ ﺳﻤﺖ ﺧﺎرج اﻧﺤﻨﺎ ﻣﯽ ﯾﺎﺑﺪ. ﭘﺎﯾﻪ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای ﺷﮑﻞ، ﺑﻪ ﻃﻮل 11 -5/ 2ﺳﺎﻧﺘﯽﻣﺘﺮ و ﻗﻄﺮ 5/1 -5/0 ﺳﺎﻧﺘﯽ ﻣﺘﺮ، ﺗﻮﺧﺎﻟﯽ، اﻧﺪﮐﯽ در ﻗﺴﻤﺖ ﺑﺎﻻ ﺑﺎرﯾﮏ ﺗﺮ، ﺳﻔﯿﺪ ﺗﺎ ﮐﺮم رﻧﮓ ﺑﻮده و در ﺳﻄﺢ ﺻﺎف و ﯾﺎ دارای ﺑﺮﺟﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎی رﯾﺰ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﺑﺎﻓﺖ ﮔﻮﺷﺘﯽ ﻗﺎرچ ﻧﺎزک و ﺷﮑﻨﻨﺪه و ﺳﻔﯿﺪ رﻧﮓ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. آﺳﮏﻫﺎ اﺳﺘﻮاﻧﻪ ای ﺷﮑﻞ، در ﻗﺴﻤﺖ ﻗﺎﻋﺪه دارای ﺣﺎﻟﺖ ﭘﺎﯾﻪ ﻣﺎﻧﻨﺪ، ﺣﺎوی ﻫﺸﺖ آﺳﮑﻮﺳﭙﻮر ﻫﺴﺘﻨﺪ، اﺑﻌﺎد آﺳﮏ ﻫﺎ350-250 ×23 - 15ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﻣﯽﺑﺎﺷﺪ. آﺳﮑﻮﺳﭙﻮرﻫﺎ ﺑﯿﻀﻮی، دارای ﺳﻄﺢ ﺻﺎف، ﺑﻪرﻧﮓ روﺷﻦ و ﺑﻪ اﺑﻌﺎد 26-17 ×15-11 ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ. ﭘﺎراﻓﯿﺰﻫﺎ ﻧﺨﯽ ﺷﮑﻞ، ﻣﻨﺸﻌﺐ، دارای ﺟﺪار ﻋﺮﺿﯽ و در راس ﻣﺘﻮرم ﺑﻮده و ﺑﻪ ﻋﺮض 12-9 ﻣﯿﮑﺮوﻣﺘﺮ ﻣﯽ ﺑﺎﺷﻨﺪ ( ﺷﮑﻞ1). ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﺸﺨﺼﺎت ﻓﻮق و ﺑﺮ اﺳﺎس ﻣﻨﺎﺑﻊ ، ﻧﻤﻮﻧﻪ ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه ﺗﺤﺖ ﮔﻮﻧﻪV. conica (O.F. Müll.) Sw. ﺗﻌﯿﯿﻦ ﻧﺎم ﺷﺪ. اﯾﻦ ﻧﺨﺴﺘﯿﻦ ﮔﺰارش از ﮔﻮﻧﻪ ای ﻣﺘﻌﻠﻖ ﺑﻪ ﺟﻨﺲ Verpa در اﯾﺮان ﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﭼﺮوﮐﯿﺪﮔﯽﻫﺎی اﻧﺪک ﮐﻼﻫﮏ، وﺟﻮد ﻫﺸﺖآﺳﮑﻮﺳﭙﻮر در آﺳﮏ ﻫﺎ و اﻧﺪازه ﻣﺘﻮﺳﻂ آﺳﮑﻮﺳﭙﻮر ﻫﺎ از ﻣﺸﺨﺼﺎت ﺑﺎرز اﯾﻦ ﮔﻮﻧﻪ از ﺳﺎﯾﺮ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎی ﺟﻨﺲ Verpaﻣﯽ ﺑﺎﺷﺪ. ﻧﻤﻮﻧﻪﻫﺎی ﺑﺮرﺳﯽ ﺷﺪه: اﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان، ﺷﻬﺮﺳﺘﺎن ﻫﻤﺪان، زﻣﯿﻦﻫﺎی اﻃﺮاف داﻧﺸﮑﺪه ﮐﺸﺎورزی، روی ﺧﺎک، 28/1/92، ﻧﺸﺎﻃﯽ (IRAN 16433 F).