تالاب بین‌المللی انزلی یکی از مهمترین و ارزشمندترین زیستگاه‌های آبی کشور بوده که اهمیت زیادی از لحاظ آب‌شناختی، زیست-شناختی و بوم‌شناختی در حیات‌وحش منطقه دارد. در این پژوهش از 13 نمونه آب و 33 نمونه رسوب سطحی از نواحی شمالی تالاب انزلی مورد سنجش قرار گرفت پس از تجزیه نمونه‌ها، غلظت و توزیع فلزات سنگین و PAHs و منشأ آنها، زمین‌شیمی و روابط بین آلاینده‌ها و محیط‌های مختلف، خطرات بالقوه ناشی از آلودگی برای ساکنین منطقه بررسی گردید. نتایج تجزیه نمونه‌های آب نشان داد تمام فلزات سنگین غلظت‌های کمتر از مقادیر مجاز گزارش شده برای حفاظت از حیات محیط آبی دارند. محاسبه شاخص ارزیابی فلزات سنگین نیز نشان داد که نمونه‌های آب در رده آلودگی کم قرار می‌گیرند. با توجه به این موضوع نمونه‌های آب منطقه مورد مطالعه تالاب انزلی بدون ریسک اکولوژیک هستند و با بررسی شاخص ارزیابی فلزات سنگین (HEI)کیفیت آب‌های سطحی، می‌توان این‌گونه استنباط کرد که ایستگاه‌های نمونه‌برداری آب براساس شاخص HEI غیرآلوده هستند. پس از بررسی توزیع فلزات سنگین در رسوب منطقه، شدت آلودگی و خطر بالقوه بوم‌شناختی ناشی از آنها با استفاده از شاخص‌های ضریب غنی‌شدگی (EF)، فاکتور آلودگی (Cf)، درجه آلودگی اصلاح شده (mCd)، محاسبه شد. نتایج نشان داد کل نواحی تالاب انزلی ایستگاه‌های نمونه‌برداری رسوبات سطحی دارای بیش‌ترین درجه غنی‌شدگی به فلزات کادمیوم، سرب و روی است و احتمال تأثیر منابع آلودگی انسان‌‌زا است. به منظور آگاهی از میزان تحرک فلزات در رسوبات و نیز میزان خطر سمیت آنها، شناسایی فازهای پیوندی مختلف بخصوص در مورد فلزات سنگین که آلاینده‌های مورد نظر در آنها مشارکت خواهند نمود، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. به طورکلی مطالعات تفکیک شیمیایی فلزات در رسوبات سطحی تالاب انزلی بیانگر مشارکت قابل توجه فلزات کادمیوم، سرب، جیوه و وانادیوم در فازهای سست در همه نواحی تالاب انزلی دارند. نتایج هیدروکربن‌های آروماتیک چندحلقه‌ای (PAHS) با مقایسه نتایج شاخصNAR در رسوبات سطحی نواحی مختلف تالاب انزلی نشان دهنده این موضوع است که در تعدادی از ایستگاه‌ها بخصوص ایستگاه‌های نواحی شرقی و غربی مقادیر این شاخص بین صفر تا یک می‌باشد که نشان دهنده منشاء هیدروکربن‌های زیست گیاهی می‌باشد هم‌چنین در خصوص نتایج شاخصCPI در تمامی ایستگاه‌ها مقادیر بیشتر از یک است که نشان دهنده آلودگی غیرنفتی و ناشی از گیاهان آوندی می‌باشد. این نوع آلودگی می‌تواند نشان دهنده استفاده از روغن گیاهی و ورود آن به فاضلاب‌های شهری و در نهایت ورود به تالاب انزلی باشد. در مجموع نتایج شاخص‌های کیفی ملی و بین‌المللی رسوبات که برای رسوبات سطحی تالاب انزلی استفاده شده است بیانگر این موضوع بود که رسوبات این تالاب دارای آلودگی کم تا متوسط می‌باشند. با این وجود مقادیر فلزات کادمیوم و سرب که جز فلزات سمی محسوب می‌شوند در بخش‌هایی از تالاب انزلی زیاد بوده است.
