بهناز بازرگانی گیلانی

توسعه فیلم های هوشمند به عنوان یک روش سریع، قابل اعتماد، کارآمد و کم هزینه برای موادغذایی حساس به فساد مانند شیر یک امر ضروری است و با توجه به اینکه شیر و فرآورده های آن حاوی مواد مغذی فراوانی هستند؛ نظارت بر تازگی شیر در زمان مناسب اهمیت زیادی دارد. در این پژوهش میزان حساسیت به گاز و pH فیلم‎ های هوشمند کیتوزان/ پلی ونیل الکل به همراه عصاره الکلی کلم قرمز و عصاره آبی پوست ریشه چغندر قرمز در پایش فساد شیر که طی 6 روز در دمای اتاق نگه داری شد مورد ارزیابی قرار گرفت. تیمارهای مورد مطالعه عبارت بودند از: 1- تیمار حاوی فیلم های نشانگر گازی با عصاره کلم قرمز RC-G 2-تیمار حاوی فیلم های نشانگر pH با عصاره کلم قرمز RC-pH 3-تیمار حاوی فیلم های نشانگر گازی با عصاره پوست ریشه چغندر قرمز BRP-G 4-تیمار حاوی فیلم های نشانگر pH با عصاره پوست ریشه چغندر قرمز BRP-pH 5-تیمار حاوی فیلم های نشانگر گازی بدون عصاره C-G 6-تیمار حاوی فیلم های نشانگر pH بدون عصاره C-pH. تیمارهای نشانگر گاز حاوی رنگدانه ) RC-G و (BRP-G با افزایش باکتری های مزوفیل هوازی، سایکروتروف ها، انتروباکتریاسه و کپک و مخمر با سطح معنی داری p<0/01 تغییر رنگ دادند. تیمارهای نشانگر pH حاوی رنگدانه RC-pH)و (BRP-pH با افزایش جمعیت انتروباکتریاسه، سایکروتروف ها و کپک و مخمر تغییرات رنگی معنی دار p<0/05 داشتند. همچنین تمام تیمارهای حاوی عصاره در مواجه با تغییرات شیمیایی نظیر کاهشpH، چربی و افزایش اسیدیته به طور معنی داری تغییر رنگ دادند. گروه های کنترل یعنی تیمارهای C-G و C-pH طی فساد شیر، هیچ گونه تغییر رنگی از خود نشان ندادند؛ همچنین ارزیابی حسی (رنگ، بو و مقبولیت کلی) مشخص کرد که فیلم های نشانگر گازی حاوی عصاره کلم قرمز و فیلم های نشانگر گازی حاوی عصاره پوست ریشه چغندر قرمز به طور معنی داری p<0/01 همزمان با کاهش فاکتورهای حسی تغییر رنگ داده اند. از این مطالعه می توان نتیجه گرفت که فیلم های نشانگر گاز کیتوزان حاوی عصاره کلم قرمز و عصاره پوست ریشه چغندر قرمز، با تغییر رنگ مشخص و واضح بهترین تیمارها در نمایش به موقع فساد شیر بودند و تیمارهای حاوی فیلم نشانگر pH حاوی عصاره کلم قرمز و عصاره پوست ریشه چغندر قرمز به ترتیب در رده های بعدی قرار گرفتند.