عبداله طاهری تیزرو

رودخانه ها از دیر باز مورد توجه جوامع بشری بوده و برای بهره بردن از منابع آب مناسب، شهرها در نزدیکی رودخانه ها توسعه یافته اند. مراکز صنعتی و کشاورزی معمولا با گذشت زمان و گسترش این جوامع و به تبع آن، افزایش استفاده از منابع آبی، دخل و تصرف غیرطبیعی و تغییر شرایط کیفی آب رودخانه ها افزایش پیداکرده است .رشد جمعیت و آلودگی های ناشی از تخلیه انواع فاضلاب های شهری، صنعتی و کشاورزی، شیرابه محل های دفع زباله، روان آب های سطحی باعث گسترش آلودگی و محدودتر شدن منابع آب شده اند با توجّه به این که اکثر رودخانه های کشور در معرض آلودگی و فعالیت های انسانی قرار دارند، بررسی مطالعات کیفی آب نقش بسیار مفیدی در حفاظت این منابع دارد. هدف از تحقیق حاضر بررسی غلظت نیترات وسایر پارامترهای شیمیایی موجود در آب بالادست سد اکباتان شهرستان همدان، و ارتباط آن ها با یکدیگر می باشد. این طرح تحقیقاتی در بالادست دریاچه سد مخزنی اکباتان واقع در شهرستان همدان انجام گرفته است. محل آزمایش حدود 10 کیلومتری جنوب شرقی شهر همدان قرار دارد (شکل 3-3).منطقه فوق الذکر دارای طول جغرافیایی 48 درجه و 36 دقیقه شرقی و عرض جغرافیایی 34 درجه و 45 دقیقه شمالی می باشد.در این پژوهش مشخصات منطقه مورد مطالعه ,مقدار بارندگی ,درجه حرارت,رطوبت ودبی رودخانه مورد بررسی قرار گرفته است. در طول یک سال و در فصول مرطوب و خشک، در طول مسیرهای مشخص شده بر روی رودخانه آبشینه و ابرو14 نمونه آب نمونه برداری شد. برای تهیه نقشه توزیع مکانی مقادیر نیترات و نیتریت از نرم افزار ARCGIS استفاده گردید. در این تحقیق به منظور مقایسه میانگینهای غلظت نیترات و نیتریت از روش LSD، آزمون اختلاف میانگین –ها در نرم افزار SPSS استفاده گردیدو همچنین نتایج حاصل از برقراری رگرسیون به همراه ضرایب مربوطه در فصل خشک و تر برای ایستگاههای مورد نظر آورده شده است. از این تحقیق و اندازه گیری های انجام شده مشاهده گردید که در طول فصل تر بیشترین مقدار غلظت نیترات مربوط به ایستگاه شاخه ارزانفود با مقدار 6/23 میلی گرم بر لیتر و کمترین مقدار مربوط به ایستگاه خروجی انجلاس با مقدار 3/17 میلی گرم بر لیتر می باشد. دلیل کاهش کیفیت آب در این ایستگاه ارزانفود عبور رودخانه از وسط روستا و دفع غیربهداشتی فاضلاب توسط خانوارها هست. وجود رابطه معنی داری بین غلظت نیترات در دو فصل، به