محیط زیست به عنوان تمامی جوانب زندگی انسان و سایر زنده جان ها شمرده می شود و بدون شک، به عنوان منبع همه نیازمندی های اساسی بشر نیز دانسته می شود و انسان آن گونه که به آکسجن، آب، نان و غذا نیازمند است، به محیط زیست پاک و عاری از هر نوع آلاینده ای نیز نیاز دارد که بدون شک محیط زیست نه تنها به عنوان ماحول زندگی انسان، بلکه منبع تأمین نیازمندی های اساسی انسان چون؛ آب، نان و آکسجن است. در عصر حاضر محیط زیست، در معرض آسیب های جدی و فراوانی قرارگرفته؛ محیطی که به مثابه بستر حیات اجتماعی، اقتصادی و سیاسی لازمه تداوم حیات بشر است که این امر مستلزم جرم انگاری خاص است لذا، در حقوق جزای افغانستان و ایران جرم انگاری گردیده است در پایان نامۀ حاضر تلاش شده است که با استفاده از روش کیفی (تحلیل و توصیفی) به بررسی این موضوع پرداخته شود و نتایج این تحقیق نشان داده است که حقوق جزای افغانستان و ایران جرایم محیط زیست را به عنوان جرم و مختل کننده یا آلوده کنندۀ محیط زیست دانسته اند که در این میان مهم ترین آن ها؛ آلودگی آب، آلودگی هوا، آلودگی خاک و آلودگی های صوتی و غیره هستند. هم چنان، در زمینۀ محیط زیست، یک سلسله عوامل از سوی حقوق جزای افغانستان و ایران تحت عنوان مصادیق جرایم محیط زیست جرم انگاری شده اند که می توان هر یک از عوامل و رفتارهای آلوده کنندۀ فوق را شامل شود و یا این که باعث قطع درختان، ایجاد امراض و ده ها مؤلفۀ دیگر که باعث آلودگی محیظ زیست می شوند گردد. هم چنان، در اکثر موارد اشتراکات لازم در زمینۀ حقوق کیفری محیط زیست در حقوق جزای افغانستان و ایران موجود است که بیشتر جنبۀ ماهوی و تعریف شده دارند، اما در بُعد اجرایی، یک سلسله افتراقاتی نیز موجود است که در این میان افتراق در کیفیت مجازات و رسیدگی های جزایی و هم چنان مشخصاً در بخش پس خورده ها وجود دارد که نقاط تفاوت حقوق جزای افغانستان و ایران را در این زمینه مشخص می سازند.
