علی سپهری

تنش خشکی انتهای فصل یکی از عوامل مهم کاهش دهنده عملکرد دانه نخود در کشت دیم مناطق سردسیری و معتدله است. در این مطالعه به منظور بررسی اثر محلول پاشی با اسید سالیسیلیک، اسید آسکوربیک و کلرید کلسیم بر تحمل به تنش خشکی انتهای فصل ارقام جدید اصلاح شده نخود، در مرکز تحقیقات کشاورزی دیم سرارود کرمانشاه طی سال زراعی 1398–1397 به -صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. ارقام نخود منصور و عادل و محلول -پاشی ها شامل کاربرد انفرادی اسید سالیسیلیک ، اسید آسکوربیک ، کلرید کلسیم و ترکیب دوتایی آنها به همراه محلول پاشی با آب (شاهد) بودند. محلول پاشی اسید سالیسیلیک با غلظت 5/1 میلی مولار، اسید آسکوربیک با غلظت10 میلی مولار و کلرید کلسیم با غلظت 5 میلی مولار انجام شد. محلول پاشی ها در دو مرحله 50 درصد گل دهی و 50 درصد غلاف دهی بوته ها انجام گردید. شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول، کل ماده خشک و صفات مرتبط با اجزای عملکرد دانه و عملکرد کمی و کیفی شامل ارتفاع بوته، تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در غلاف، تعداد غلاف در بوته، وزن صد دانه، عملکرد دانه ، عملکرد بیولوژیک و درصدپروتئین دانه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج آزمایش نشان داد اثر محلول پاشی بر صفات تعداد ساقه فرعی، تعداد دانه در غلاف، وزن صد دانه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه و عملکرد پروتئین دانه معنی دار بود. اثر ترکیبات مورد استفاده به صورت انفرادی کمتر از کاربرد ترکیبی آنها بود، از لحاظ عملکرد دانه به طور متوسط رقم منصور با 87/61 گرم در متر مربع بر رقم عادل با 16/51 گرم در متر مربع برتری داشت. در بین محلول پاشی ها بیشترین تاثیر را بر عملکرد دانه، محلول اسید سالیسیلیک + کلرید کلسیم با 99/67 و کمترین تاثیر را تیمار شاهد (آب پاشی به تنهایی) با 80/45 گرم در مترمربع داشت. به طور کلی ببیشترین عملکرد دانه به رقم منصور با محلول اسید سالیسیلیک+ کلرید کلسیم با 55/71 گرم درمترمربع حاصل شد. همچنین بیشترین درصد پروتئین دانه در رقم منصور با 12/23 درصد و کمترین درصدپروتئین دانه در رقم عادل با 05/20 درصد مشاهده شد. با توجه به نتایج بدست آمده در رقم منصور استفاده از اسید سالیسیلیک به همراه کلرید کلسیم و یا اسید آسکوربیک و در رقم عادل کاربرد اسید سالیسیلیک به همراه کلرید کلسیم در غلظت های مذکور جهت کاهش اثرات نام