علی سپهری

به منظور ارزیابی تأثیر محلول پاشی روی و نیتروژن بر رشد، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم گندم، آزمایشی در سال زراعی 1398-1397 در شهرستان رباط کریم به صورت آزمایش فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. عامل اول شامل بدون کود (محلول پاشی با آب)، محلول پاشی روی، محلول پاشی نیتروژن، محلول پاشی روی و نیتروژن و عامل دوم ارقام گندم پیشتاز و سیوند بود. نتایج نشان داد اثرمتقابل رقم و کود بر ارتفاع گیاه، طول سنبله، وزن هزار دانه، تعداد سنبلچه در سنبله، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، کارآیی مصرف آب، درصد پروتئین دانه، درصد روی دانه، حداکثر شاخص سطح برگ، سرعت رشد محصول و ماده خشک کل معنی دار بود. مقایسه سطوح محلول پاشی کود در ارقام نشان داد برای تمامی صفات، محلول پاشی عناصر مورد بررسی نسبت به بدون محلول پاشی مزیت داشته و محلول پاشی توام روی و نیتروژن بر سایر سطوح محلول پاشی برتری داشت. بیشترین عملکرد دانه با محلول پاشی توام روی و نیتروژن در رقم پیشتاز با 5/7 تن در هکتار و کمترین میزان آن در رقم سیوند با تیمار بدون کود معادل 4/4 تن در هکتار حاصل شد. میزان افزایش عملکرد دانه در محلول پاشی همزمان روی و نیتروژن نسبت به شاهد (بدون کود) در رقم پیشتاز و سیوند به ترتیب 67 و43 درصد و برای عملکرد بیولوژیک 63 و27 درصد بود. همچنین در تیمار مذکور میزان افزایش درصد پروتئین دانه در رقم پیشتاز و سیوند به ترتیب برابر با 27 و31 درصد و نیز میزان افزایش درصد روی دانه معادل 49 و 95 درصد بود. بر اساس نتایج همبستگی، وزن هزار دانه با **78/0r2= ، تعداد سنبله در متر مربع با **61/0r2= و تعداد دانه در سنبله با **91/0r2= همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد دانه نشان دادند، لذا از بین اجزای عملکرد بیشترین تأثیر محلول پاشی همزمان روی و نیتروژن را تعداد دانه در سنبله بر افزایش عملکرد دانه داشت.