علی سپهری

کمبود آب عامل اصلی کاهش عملکرد نخود در مناطق خشک و نیمه خشک می باشد. طی آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار اثر رژیم های بدون آبیاری )دیم(، آبیاری در مراحل گل دهی، غلاف دهی و گل دهی + غلاف دهی در کرت های اصلی و اثر مواد ضد تعرق )کائولین، کیتوزان( به همراه کاهنده های تنش خشکی )کلرید کلسیم، سلنات سدیم( در کرت های فرعی بر دوام سطح 93 در همدان بررسی شد. در رژیم - برگ، کارآیی مصرف آب و عملکرد دانه نخود رقم آزاد طی سال زراعی 94 های مختلف آبیاری، محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم نسبت به مصرف کائولین و سلنات سدیم تاثیر بیشتری بر اغلب صفات مورد بررسی داشتند. محلول پاشی کیتوزان و کلریدکلسیم در تیمار آبیاری مرحله گل دهی با مصرف 1820 متر مکعب آب ، صفات تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، 23 و 23 ،95 ،49 ،106 ،94 ، عملکرد پروتئین دانه، کارآیی مصرف آب و شاخص دوام سطح برگ را به ترتیب 91 ، 164،83 ،192 ،146 ، درصد و در تیمار آبیاری مرحله غلاف دهی با مصرف 1910 متر مکعب آب، به ترتیب 138 65 و 34 درصد نسبت به شرایط دیم افزایش دادند. در رژیم آبیاری گل دهی + غلاف دهی با مصرف 2590 متر 72 و ، ،255 ،124 ،361 ،214 ، مکعب آب، محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم صفات مذکور را به ترتیب 195 35 درصد نسبت به دیم افزایش دادند. بنابراین با توجه به وقوع تنش خشکی در انتهای فصل کاشت، می توان از رژیم دو بار آبیاری در مراحل گل دهی و غلاف دهی و یا یک بار آبیاری در مرحله غلاف دهی به همراه محلول پاشی کیتوزان و کلرید کلسیم جهت افزایش عملکرد دانه نخود رقم آزاد بهره برد.