علی سپهری

به منظور ارزیابی اثر کودهای ورمی کمپوست، شیمیایی و زیستی فسفره بر عملکرد و اجزا عملکرد گاودانه آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 93-1392 در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه بوعلی سینا همدان اجرا شد. تیمارهای آزمایش شامل ترکیبی از سه کود ورمی کمپوست (صفر، 10 و 20 تن در هکتار) ، کود شیمیایی فسفر (صفر، 25 ،50 و 100 درصد ) و کود زیستی فسفر(مصرف و عدم مصرف) بودند. نتایج نشان داد که مصرف 20 تن ورمی کمپوست موجب اقزایش معنی دار ارتفاع، ساقه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیو لوژیک نسبت به مصرف 10 تن ورمی کمپوست و عدم مصرف ورمی کمپوست شد. مصرف کود زیستی فسفره نیز بر صفات ساقه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در غلاف و بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تاثیر معنی داری داشت. شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول، تعداد ساقه فرعی، تعداد غلاف در بوته، تعداد دانه در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت تحت تاثیر برهمکنش ورمی کمپوست، کود های شیمیایی و زیستی فسفره معنی دار شدند. بیشترین شاخص سطح برگ با مصرف توام 20 تن ورمی کمپوست، کود زیستی فسفره و کود شیمیایی فسفر 100 درصد، بیشترین سرعت رشد محصول و تجمع ماده خشک با مصرف توام 20 تن ورمی کمپوست و کود زیستی فسفره در سطوح کود شیمیایی 100 و 50 درصد بدست آمد. بیشترین تعداد دانه در غلاف و شاخص برداشت با مصرف 20 تن ورمی کمپوست، کود زیستی و کود شیمیایی فسفره 100 درصد و بیشترین وزن صد دانه با مصرف 20 تن ورمی کمپوست و کود زیستی فسفره در سطح کود شیمیایی فسفره 50 درصد حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه (3/2293 کیلو گرم در هکتار) و بیشترین عمکرد بیولوژیک (0/4513 کیلو گرم در هکتار) با مصرف 20 تن ورمی کمپوست به همراه کود زیستی فسفره در سطح کود شیمیایی 50 درصد بدست آمد. با توجه به نتایج بدست آمده تلفیق کود ورمی کمپوست با کود های شیمیایی و زیستی فسفره روش مناسبی برای افزایش عملکرد گاودانه محسوب می گردد. به طوری که با مصرف توام 20 تن ورمی کمپوست و کود زیستی فسفره می توان از مصرف کود های شیمیایی فسفاته تا 50 درصد کاهش داد.