علی سپهری

پراکسید هیدروژن (H2O2) و نیتریک اکسید (NO) به عنوان مولکول های سیگنالی، در تعدیل گیاهان به شرایط تنش نقش زیادی ایفا می کنند. اثر پراکسید هیدروژن و نیتروپروساید سدیم بر خصوصیات جوانه زنی، گیاهچه ای و فیزیولوژیکی گاودانه تحت تنش شوری طی دو آزمایش مجزا به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملاً تصادفی با سه تکرار در سال 1393 در آزمایشگاه و گلخانه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه بوعلی سینا همدان بررسی شد. آزمایش جوانه زنی با پیش تیمار آب مقطر و غلظت های 50 و 150 میکرو مولار پراکسید هیدروژن و بدون پیش تیمار و سطوح مختلف شوری صفر، 50، 100 و 150 میلی مولار کلرید سدیم و کاربرد نیتروپروساید سدیم (SNP) صفر و 200 میکرو مولار انجام شد. نتایج نشان داد شوری در سطوح مختلف موجب کاهش معنی دار درصد جوانه زنی، سرعت جوانه زنی، جوانه زنی نسبی، طول ریشه چه، طول ساقه چه، وزن خشک ریشه چه و ساقه چه، شاخص ویگور، میزان انتقال و کارایی انتقال مواد ذخیره ای و افزایش میانگین زمان جوانه زنی شد. پیش تیمار گیاهان با پراکسید هیدروژن و کاربرد نیتروپرو ساید سدیم تحت تنش شوری موجب بهبود ویژگی های جوانه-زنی و گیاهچه ای گردید. مصرف 200 میکرو مولار نیتروپروساید سدیم (دهنده نیتریک اکسید) اثر بارزی در خصوص بهبود پارامتر های جوانه زنی و رشدی بخصوص در شرایط مصرف پراکسید هیدروژن داشت. به طوری که در سطح 150 شوری، پیش-تیمار بذور با سطوح مختلف پراکسید هیدروژن و در حضور SNP سبب افزایش درصد جوانه زنی، وزن خشک ریشه چه و وزن خشک ساقه چه به ترتیب به میزان 68/15، 41/35 و 04/34 درصد نسبت به بدون پیش تیمار شد در حالی که افزایش موارد مذکور بدون حضور SNP به ترتیب 59/8، 64/17 و 55/16 درصد بود. درسطوح شوری 50، 100 و 150 با حضور SNP و پیش تیمار با هر دو غلظت مصرفی پراکسید هیدروژن طول ساقه چه را به میزان 37/13، 48/28 و 27/39 نسبت به شاهد افزایش دادند ولی این افزایش در عدم حضور SNP به ترتیب 47/10، 12/17 و 16/20 درصد بود. در حضورSNP ، استفاده از پراکسید هیدروژن 150 میکرو مولار میانگین زمان جوانه زنی را برای سطوح شوری 100 و 150 میلی مولار به ترتیب به میزان 76/11 و 64/14 درصد نسبت به شاهد (عدم پیش تیمار) کاهش داد. در شوری 100 و 150، پیش تیمار با غلظت های 50 و 150 پراکسید هیدروژن در حضور SNP سبب افزایش 59/34 و 38/50 درصدی شاخص ویگور نسبت