به منظورارزیابی تاثیر کود ورمی کمپوست و کود شیمیایی بر عملکرد و اجزاء عملکرد چهار رقم نخود تحت تنش خشکی آخرفصل آزمایشی درمزرعه دانشگاه بوعلی سینا همدان در سال 1393 انجام گرفت. آزمایش به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار اجرا شد. تنش شامل دو سطح، بدون تنش خشکی )آبیاری کامل(، و تنش خشکی )قطع آبیاری بعد از مرحله ی غلاف دهی( در کرتهای اصلی قرار گرفتند. تیمارهای کود در چهار سطح )ورمی کمپوست 100 %، کود شیمیایی 100 %، ورمیکمپوست+%50 کود شیمیایی 50 % و بدون مصرف کود( و چهار رقم نخود )بیونیج، آرمان ، آزاد، هاشم( در کرتهای فرعی قرار گرفتند. نتایج تجزیهواریانس دادهها نشان داد که اثر آبیاری بر صفات تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال 1 درصد و برصفات وزن هزار دانه و شاخص برداشت در سطح احتمال 5 درصد معنیدار شد ولی بر صفت، دانه در غلاف اثر معنی داری نداشت.همچنین اثر رقم بر کلیه صفات به جز شاخص برداشت در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شد. اثر کود بر تعداد غلاف در بوته، عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک در سطح احتمال 1 درصد معنیدار شد ولی بر سایر صفات تاثیر معنی داری نداشت. صفات غلاف در بوتهرقم قرار گرفتند. اثر متقابل سه گانه × رقم، کود × کود، آبیاری × وعملکرد دانه به طور معنیداری تحت تاثیر اثر متقابل آبیاری 3478 کیلوگرم در / رقم به جز عملکرد دانه بر سایر صفات تاثیر معنی داری نداشت. بیشترین عملکرد دانه نخود به مقدار 9 × کود × آبیاری هکتار از برهمکنش تیمار آبیاری کامل، کود ورمیکمپوست 100 % و رقم آرمان به دست آمد.. بالاترین مقدار صفات تعداد غلاف در بوته،عملکرد دانه و عملکرد بیولوژیک از تیمار کودی ورمیکمپوست 100 % حاصل شد.
