علی سپهری

به منظور بررسی تأثیر کاربرد نیتروپروساید سدیم بر شاخص های رشد و کارآیی مصرف آب ارقام لوبیا قرمز (Phaseolus vulgaris L.) تحت تنش کم آبی، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در مزرعه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا واقع در همدان در سال 1391 انجام گرفت. تیمارها شامل تنش در مرحله رویشی، تنش در مرحله زایشی، تنش در مرحله رویشی و زایشی، بدون تنش، محلول پاشی در سه غلظت (صفر، 150 و 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم) و ارقام ‘اختر’ و ‘درخشان ’ بود. تنش زایشی سطح برگ، سرعت رشد محصول و تجمع ماده خشک در هر دو رقم مورد بررسی را کاهش داد. محلول پاشی 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم در تنش زایشی، شاخص های مذکور را در رقم ‘اختر’ به ترتیب 28، 26 و 20 و در رقم ‘درخشان’ 28، 20 و 20 درصد نسبت به شرایط بدون محلول پاشی افزایش داد. کارآیی مصرف آب دانه و زیست توده در تنش رویشی نسبت به شرایط آبیاری کامل بیشتر بود. بیشترین کارآیی مصرف آب برای رقم ‘اختر’ با محلول پاشی 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم 72/0 و 9/2 درصد به ترتیب برای دانه و زیست توده بود. محلول پاشی نیتروپروساید سدیم باعث تعدیل اثرات منفی تنش رویشی و تنش زایشی شد. محلول پاشی با غلظت 300 میکرومولار ترکیب مذکور در رژیم های مختلف آبی، تأثیر بیشتری در بهبود وضعیت رشد و عملکرد داشت. از این رو مصرف 300 میکرومولار نیتروپروساید سدیم برای محلول پاشی لوبیا قرمز تحت شرایط تنش کم آبی مطلوب به نظر می رسد.