علی اصغر سپاهی گرو

منطقه مورد مطالعه در حد فاصل آلموقلاق تا دهگلان و در بخش شمالی زون سنندج-سیرجان قرار گرفته است. در این منطقه مجموعه ای از توده های آذرین در اندازه های مختلف و با ترکیب مافیک تا حدواسط و فلسیک رخنمون دارد. سنگ های آذرین نفوذی شامل گابرودیوریت، دیوریت، گرانودیوریت، سینیت و گرانیت از لحاظ سنی جوان تر از سنگ های دگرگونی اند. کانی های اصلی تشکیل دهنده گرانیت های منطقه مورد مطالعه شامل کوارتز، آلکالی فلدسپار و پلاژیوکلاز هستند. آمفیبول و بیوتیت مهمترین کانی های مافیک موجود در این سنگ ها می باشند و از انواع کانی های فرعی نیز می توان به آپاتیت، اسفن، زیرکن و اکسیدهای Fe-Ti اشاره نمود. بر اساس مطالعات پتروگرافی، گرانیت های مورد مطالعه خصوصیات کانی شناسی و بافتی مشابهی دارند و انواع بافت های هم رشدی شامل بافت پرتیتی، گرانوفیری و گرافیکی در آن ها به وفور مشاهده می شود. گرانیت های منطقه آلموقلاق-دهگلان خصوصیات ژئوشیمیایی گرانیت های A-type را نشان می دهند و در نمودارهای تقسیم بندی گرانیت ها در محدوده گرانیت های A2-type قرار می گیرند. این سنگ ها متاآلومین بوده و عمدتاً دارای سرشت ماگمایی شوشونیتی و کالک آلکالن پتاسیم بالا هستند. بر اساس نمودار های ژئوتکتونیکی، گرانیت ها عمدتاً در محدوده مشترک گرانیت های قوس آتشفشانی و گرانیت های درون ورقه ای قرار می گیرند که این موضوع نشان دهنده تشکیل آن ها در یک سیستم ماگمایی پس از کوهزایی (post-orogenic) مرتبط با فرورانش در حاشیه فعال قاره ای است. غنی شدگی از عناصر لیتوفیل بزرگ یون و عناصر با شدت میدان بالا (به ویژه Zr) حاکی از وجود یک منشأ پوسته ای برای گرانیت های مورد مطالعه است. همچنین، الگوی مسطح همراه با غنی شدگی از عناصر نادر خاکی سنگین نشان دهنده تشکیل ماگمای منشأ گرانیت ها در محدوده پایداری پلاژیوکلاز بدون حضور گارنت است. در گرانیت های مورد مطالعه مقادیر نسبت های (87Sr/86Sr)i و (143Nd/144Nd)i به ترتیب بین 702769/0 تا 706545/0 و 512431/0 تا 512558/0 و مقدار ɛNd(i) نیز بین 21/2+ تا 27/0- تغییر می کند. نسبت های ایزوتوپی Sr-Nd در گرانیت های آلموقلاق-دهگلان نسبتاً اولیه است. بر اساس محاسبات انجام شده، سن مدل نئودیمیم بر اساس گوشته تهی شده (TDM) برای گرانیت های مورد مطالعه بین 68/0 تا 95/0 میلیارد سال (میانگین 79/0 میلیارد سال) به دست آمده اس