چکیده: منطقه مورد مطالعه در بخش شمالی پهنه ی سنندج-سیرجان در غرب کشور، بین طول های جغرافیایی ´40 °48 تا ´45 °48 شرقی و عرض جغرافیایی ´34 °34 تا ´40 °34 شمالی و جنوب شرق شهر همدان واقع شده است. در این پژوهش به مطالعۀ اثرات شیمیایی-کانی شناسی دایک ها و توده های پگماتیتی بر روی سنگ های دگرگونی میزبان در منطقۀ منگاوی-ده نو -کمری پرداخته می شود. پگماتیت ها و آپلیت ها بر اساس ترکیب کانی شناسی به پگماتیت های تورمالین دار همراه یا بدون مسکوویت، پگماتیت های کوارتز-مسکوویت دار، پگماتیت های تورمالین-گارنت دار، آپلیت های تورمالین دار, آپلیت های گارنت-تورمالین دار و رگه های کوارتز خالص تقسیم می شوند. دگرگونی ناحیه ای که در منطقه حادث شده سبب ایجاد انواع شیست ها شامل گارنت شیست ، تورمالین شیست، سیلیمانیت شیست و گارنت-آندالوزیت-سیلیمانیت شیست و دگرگونی در حد رخسارۀ شیست سبز و آمفیبولیت درجۀ پایین شده است. مطالعات پتروگرافی، کانی شناسی و ژئوشیمیایی دایک های آپلیتی-پگماتیتی بیانگر آن است که این دایک ها از نظر درجه اشباع از آلومین به سری پرآلومین همراه با برتری مسکوویت نسبت به بیوتیت متعلق هستند و ترکیب این دایک ها مایل به پگماتیتLCT (حاوی Ta، Cs، Li) می باشد. اکثر نمونه های مورد مطالعه در محدودۀ ساب آلکالن و در زیر مجموعۀ کالک آلکالن از نوع کلسیک قرار می گیرند. آپلیت-پگماتیت های منطقه حاصل پیشرفت تبلور تفریقی در گرانیت های نوعS می باشند. نتایج ژئوشیمی سنگ میزبان معرف مقادیر نسبتاً بالا بالای SiO2 و Al2O3 است و همچنین شواهد صحرایی و ژئوشیمیایی بیانگر پلیتی بودن پروتولیت سنگ های دگرگونی منطقه می باشد. زون های دگرگونی ناحیه ای شامل زون بیوتیت، زون گارنت، زون آندالوزیت، زون فیبرولیت و زون سیلیمانیت می باشد. زون های دگرگونی در منطقه افزایش درجه دگرگونی را به سمت توده های نفوذی را نشان می دهند. در نمودار نرمال شده نسبت به کندریت ها آنومالی منفی عناصرBa، Nb، Sr و Ti دیده می شوند که می تواند مربوط به توده های کالک آلکالن قوسی باشند. در این نمودارها عناصرLILE (Rb، K، Th) و LREE (Nd، Ce، La) نسبت به HREE و برخی عناصرHFS نظیر Ti، Nb، Zr، Y غنی شدگی بیش تری را نشان می دهند که با توده های زون فرورانش حاشیۀ قاره ها مشابهت دارند و همچنین تفریق ماگمایی را نشان می دهند. عمده ترین سنگ های دگرگونی منط