علی اصغر سپاهی گرو

روستای آرتیمان در شمال شهر تویسرکان و جنوب شرقی توده پلوتونیک الوند قرار دارد که بخشی از زون سنندج-سیرجان محسوب می شود. هدف از این بررسی شناخت تنوع سنگی موجود در منطقه مورد مطالعه و همچنین ژئوشیمی توده-های مذکور می باشد. به منظور انجام مطالعات پتروگرافی مجموع سیصد نمونه سنگی برداشت شده، نود مقطع نازک تهیه گردید که نمونه هاعمدتاً شامل سنگ های آذرین حدواسط و فلسیک به عنوان سنگ میزبان و نیز انواع دایک های پگماتیتی و آپلیتی در اندازه های مختلف می باشد. بر اساس شواهد صحرایی، مطالعات میکروسکوپی و آنالیزهای انجام گرفته بر روی پگماتیت و آپلیت های منطقه مورد مطالعه، نمونه ها در محدوده آلکالی فلدسپار گرانیت، گرانیت و ترونجمیت قرار می گیرند. نمودار A/CNK در مقابل A/NK نشان دهنده طبیعت پرآلومین تا اندکی متآلومین نمونه های مورد مطالعه است. این نمونه ها در محدوده ساب آلکالن و و گاهی محدوده تولئیتی قرار می گیرند. در برخی از نمودارها نمونه در محدوده های مختلف مانند تولئیتی، کالک آلکالن، کالک آلکالن با پتاسیم بالا و شوشونیتی قرار می گیرند. عدم وجود روند مشخص در نمودارهای تغییرات عناصر اصلی ممکن است به سبب دگرسانی، متاسوماتیسم، تفریق بلوری، آلایش و غیره باشد. در نمودارهای تغییرات عناصر کمیاب، Rb دارای روند کاهشی و Sr، U و V دارای روند افزایشی می باشند. بررسی روند تفریق در سنگ های منطقه نشان می-دهد که ارتباط بین سنگ های منطقه از نوع تبلور جدایشی است. در پگماتیت های منطقه ترکیب بیوتیت از نوع سیدروفیلیت و آهن دار، ترکیب مسکویت در محدوده سلادونیت، پلاژیوکلازها ترکیب آلبیت تا الیگوکلاز داشته و میکروکلین ها نیز نزدیک به رأس ارتوکلاز قرار می گیرند. وجود کانی آلانیت تأییدی بر زایا بودن این پگماتیت ها می باشد. تورمالین ها در گستره قلیایی و در محدوده ی شورل قرار می گیرند و دارای خاستگاه ماگمایی و گرمابی هستند. نمونه ها در محدوده گرانیت های I و S و گرانیت های مرتبط با قوس قرار می گیرند. درجه غنی شدگی عناصر LREE نسبت به HREE در نمونه های پگماتیتی برابر با 502/33 و در نمونه های آپلیتی برابر 096/20 می باشد. ناهنجاری Eu در نمونه های پگماتیتی برابر 98/. و در نمونه های آپلیتی برابر 43/. می-باشد. مقدار عناصر LILE و LREE نسبت به HREE و برخی از عناصر کمیاب غنی شدگی نشان می دهند. مقدار عناصر ناسازگار نظی