علی اکبر صفری سنجانی

هدف این پژوهش بررسی پایداری پادزیستی باکتری‌های کشت‌پذیر در پی افزایش سه پادزیست پرکاربرد در سه خاک کشاورزی، چراگاه و معدن با اندازه‌های گوناگون فلزهای سنگین بود. پادزیست‌های آموکسی‌سیلین، سفیکسیم و مترونیدازول هریک به اندازه های 100 و 200 میلی‌گرم در کیلوگرم سه خاک کشاورزی، معدن و چراگاه به‌کار رفت و در یک بازه کوتاه مدت (صفر، 1، 3 و 7 روز) فراوانی باکتری‌ها در کشتگاه‌های نوترینت آگار و درسد باکتری‌های پایدار در کشتگاه نوترینت آگار دارای پادزیست (16میکروگرم آموکسی‌سیلین، 2میکروگرم سفیکسیم، 8میکروگرم جنتامایسین، 16میکروگرم مترونیدازول و 8میکروگرم تتراسایکلین در میلی‌لیتر نوترینت آگار) شمارش و برآورد شد. درسد باکتری‌های پایدار در برابر پادزیست های سفکسیم، جنتامایسین و تتراسایکلین در خاک معدن و بویژه چراگاه که آلودگی بالایی به فلزهای سنگین داشتند، بیشتر از خاک کشاورزی بود و تنها درسد باکتری های پایدار در برابر آموکسی سیلین و مترونیدازول در خاک کشاورزی بیش از معدن بود. در خاک چراگاه 100 درسد باکتری ها در برابر پادزیست های آزمون شده گذشته از تتراسایکلین، پایداری داشتند. تیمار خاک ها به آموکسی سیلین مایه افزایش درسد باکتری های پایدار شد که این افزایش بویژه در خاک کشاورزی در غلظت 200 میلی گرم بر کیلوگرم نمایان تر بود. همین یافته در کاربرد سفکسیم هم دیده شد ولی در خاک معدن غلظت بالای این پادزیست پیامد کاهشی نشان داد و درسد باکتری های پایدار در دو خاک چراگاه و کشاورزی نزدیک 100 درسد ولی در خاک معدن به کمتر از 20 درسد رسید. درسد باکتری های پایدار در خاک های تیمار شده با مترونیدازول هم در برابر خاکهای تیمار نشده افزایش چشم گیر داشت ولی در این تیمار پاسخ باکتری های خاک کشاورزی به غلظت 200 میلی گرم بر کیلوگرم کاهشی بود و خاک معدن چنان پاسخی را نداشت. روهمرفته در همه تیمارها توان باکتری کشی تتراسایکلین و سپس جنتامایسین در غلظت های بکاررفته در کشتگاه در برابر سه پادزیست آموکسی سیلین، سفیکسیم، و مترونیدازول بیشتر بود. پایداری پادزیستی باکتری های خاک وابسته به آلودگی خاک به فلزهای سنگین و گوناگونی باکتری ها خاک، اندوخته ژنتیک و توان جابجایی ژن‌های پایداری در میان آنها است. افزایش پادزیست ها در خاک بسته به ویژگی های خاک و پادزیست مایه چیرگی گونه‌های ویژه و پایدار می شود که این مایه افزایش جابجایی ژن های پایداری و فراوان شدن آنها در زیستگاه ها می شود.