علی اکبر صفری سنجانی

امروزه کاربرد گسترده پادزیست­ها در پزشکی برای درمان بیماری­های مردم و در کشاورزی و دامپزشکی، مایه آلودگی آب و خاک گردیده و پیامد منفی بر ریزجانداران خاک و تندی فرآیندهای زیستی داشته است. در این پژوهش پیامد رها شدن پادزیست­های پرکاربرد در خاک (جنتامایسین، اکسی تتراسایکلین و پنی­سیلین) در اندازه­های گوناگون (50، 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم خاک خشک) با و بدون بهسازهای آلی و کانی (کود گاوی، بیوچار و نانوزئولیت) بر فراوانی قارچ­ها، باکتری­ها، کلیفرم­ها و شناسه­های پایداری و بازگشت­پذیری آنها در سه بازه زمانی 7-1، 30-7 و 90-30 روز در دوره گرماگذاری 90- روزه در قالب طرح اسپلیت-فاکتوریل ارزیابی شد که بهساز بکاررفته کرت اصلی و گونه پادزیست و اندازه کاربرد آن به عنوان فاکتورهای آزمایش بودند. شناسه­های پایداری و بازگشت­پذیری نیز برای گروه­های میکروبی برآورد گردید. بر پایه برآوردهای آزمایش، افزودن پادزیست­ها و در میان آنها جنتامایسن مایه کاهش فراوانی ریزجانداران شد. از سوی دیگر خاک­های دارای بهساز کود گاوی بیشترین لگاریتم فراوانی قارچی را در بازه زمانی 7-1 داشت که از دیدگاه آماری ناهمانندی چشمگیری با خاک­های دارای بیوچار نداشت. در بازه 30-7 روز، فراوانی همه باکتری­ها در تیمارهای کاربرد پادزیست به گونه چشمگیری افزایش پیدا کرد که اندازه افزایش برای پادزیست جنتامایسین و اکسی­تتراسایکلین، بؤیژه در اندازه­های بیشتر کاربرد در برابر در کاربرد پادزیست پنی سیلین بالاتر بود. در بازه­های زمانی 30-7 و 90-30 روز، تیمارهای بهره­گیری از بهساز کود گاوی و پادزیست­های جنتامایسین و اکسی تتراسایکلین در اندازه­های کاربرد 100 و 200 میلی­گرم بر کیلوگرم بیشترین اندازه لگاریتم فراوانی باکتری­های روده­ای را داشتند. رو هم رفته این پژوهش نشان داد که کاربرد بهسازها بویژه کود گاوی و زغال آن می­تواند از پیامد زهری پادزیست­ها کاسته و مایه افزایش شناسه­های پایداری و بازگشت پذیری فراوانی ریزجانداران در خاک گردد.