بر ای بررسی پیامد مایه زنی باکتری Pseudomonase fluorescens CHAO، بهساز زئولیت و نانو زئولیت بر پایداری گیاه نخود(Cicer aritinum) درتنش خشکی، این پژوهش در سال 1394 در گلخانه پژوهشی دانشگاه بوعلی سینا همدان انجام شد. این پژوهش به گونه آزمایشی سه فاکتوره با طرح کاملا تصادفی در 3 تکرار انجام شد. فاکتور یکم مایهزنی باکتری در دو سطح (مایهزنی شده با باکتری سودوموناس فلورسنس چائو، بدون مایهزنی با باکتری)، فاکتور دوم کاربرد ماده بهساز در سه سطح (بدون ماده بهساز، زئولیت به اندازه 10 درصد وزنی و نانو زئولیت به اندازه 5 درصد وزنی) و فاکتور سوم تنش خشکی در دو سطح (بدون تنش یا گنجایش کشاورزی، با تنش یا 50 درصد گنجایش کشاورزی) بود. یافته ها نشان داد که تنش خشکی پیامد بدی بر همه ی فراسنجه های اندازه گیری شده در این پژوهش دارد. روی هم رفته بالاترین اندازه فراسنجههای رشدگیاه نخود در نبود تنش خشکی و همچنین در تنش خشکی در تیمار مایهزنی باکتری با کاربرد بهساز زئولیت بدست آمد و در تیمار نانو زئولیت اندازه فراسنجههای رشد گیاه کمتر از شاهد و بهساز زئولیت شده است. در تنش خشکی مایه زنی باکتری با کاربرد بهساز زئولیت مایه افزایش به ترتیب 74/63 و 75/63 درصدی در اندازه کلروفیل برگ و اندوخته آب نسبی گیاه نخود شد. این ویژگی ها در تیمار نانو زئولیت کمتر بود. تنش خشکی مایه افزایش پرولین برگ و نشت الکترولیت ها شد که در تنش خشکی مایهزنی باکتری با کاربرد بهساز زئولیت مایه کاهش 39/63 درصدی اندازه پرولین برگ شد. همچنین کاربرد ماده بهساز زئولیت در هنگام تنش خشکی مایه کاهش 19/73 درصدی نشت الکترولیت ها شد. کاربرد بهساز زئولیت در برابر شاهد و نانو زئولیت بیشترین پیامد سودمند را بر فراوانی ریزجانداران و ویژگیهای زیستی خاک داشته است. در این پژوهش باکتری مایهزنی شده در بافت درونی اندام هوایی گیاه نخود در هیچ یک از تیمار ها دیده نشد ولی این باکتری در بافت درونی ریشه و همچنین بر روی ریشه و در ریزوسفر گیاه نخود به فراوانی یافت شد. فراوانی باکتری یاد شده در بافت درونی ریشه < روی ریشه < خاک ریزوسفری بود. تنش خشکی پیامد چشم گیری بر فراوانی باکتری سودوموناس فلورسنس چائو در بخش های بررسی شده نداشت. در برابر آن کاربرد بهساز زئولیت مایه افزایش فراوانی این باکتری در برابر شاهد و بهساز نانوزئولیت در تنش خشکی و بدون آن شد.
