1404/02/01
آزاده صفادوست

آزاده صفادوست

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 18038476500
دانشکده: دانشکده کشاورزی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
اثرات آلودگی نفتی بر آب گریزی و منحنی مشخصه رطوبتی در دو نوع بافت خاک متفاوت
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
آبگریزی خاک، آلودگی نفتی خاک، توزیع اندازه منافذ خاک، شاخص دکستر
سال 1397
مجله پژوهش های خاک
شناسه DOI
پژوهشگران الناز کامل ، آزاده صفادوست ، محمدرضا مصدقی

چکیده

آب گریزی یکی از مشکلات اصلی آلودگی نفتی خاک ها می باشد، که می تواند توزیع آب را از طریق کاهش نفوذ، افزایش رواناب سطحی، فرسایش و جریان ترجیحی تحت تأثیر قرار دهد. هدف از این مطالعه بررسی اثرات نفت خام بر آب گریزی و مقدار آب خاک می باشد. نمونه های دست نخورده خاک از دو بافت لوم شنی و لوم رسی برداشته شد و سه سطح صفر، %5/0 و %1 (w/w) نفت خام به آنها اضافه شد. برای اندازه گیری آب گریزی خاک ها از آزمایش زمان نفوذ قطره آب استفاده شد. منحنی مشخصه رطوبتی خاک ها با استفاده از دستگاه های جعبه شن و صفحات فشاری اندازه گیری شد، مدل ونگنوختن – معلم بر داده های منحنی مشخصه رطوبتی برازش و شاخص کیفیت فیزیکی خاک دکستر (S) محاسبه شد. افزایش نفت خام آب گریزی را افزایش داد و خاک لوم شنی به دلیل داشتن سطح ویژه کمتر، بیش تر در معرض آب گریزی قرار گرفت. آلودگی نفتی همچنین سبب تغییر توزیع اندازه منافذ شد؛ به این صورت که ظرفیت مزرعه و میزان آب قابل دسترس گیاه با توجه به گسترش منافذ ریز افزایش یافت. اگرچه آب گریزی میزان آب قابل دسترس گیاه را افزایش داد، با این حال، کاهش منافذ درشت می تواند شرایط نا مطلوبی را برای رشد گیاه به دنبال داشته باشد. آلودگی نفتی همچنین بر شکل و شیب منحنی مشخصه رطوبتی تأثیر گذار بود. نگه داشت آب در خاک های آلوده به نفت خام درهر دو بافت لوم شنی و لوم رسی به دلیل کاهش منافذ درشت، در مکش های پایین ، کمتر و در خاک لوم رسی به دلیل افزایش منافذ ریز، در مکش های بالا، بیشتر بود. نفت خام شاخص S را به طور قابل توجهی در هر دو بافت کاهش داد اما این امر در بافت لوم شنی با شدت بیش تری مشاهده شد. بر اساس طبقه بندی دکستر (2004) و نتایج حاصل، آب گریزی ناشی از مواد نفتی با کاهش منافذ درشت و شاخص S (در دامنه بین 02/0 تا 035/0) سبب کاهش کیفیت خاک گردید که پیامد های نامطلوبی را برای رشد گیاه به دنبال دارد؛ و همچنین خاک های با بافت درشت به آسانی می توانند سبب توسعه آب گریزی خاک شوند.