امیرحسین صدر

چکیده گسترۀ مورد مطالعه در این پژوهش در شمال باختر ایران و در پهنۀ ایران مرکزی (کمربند ولکانیکی ارومیه- دختر) واقع شده است. دراین پژوهش هدف تعیین میزان فعالیت زمین ساختی پهنۀ گسل قمشلو است. به منظور تحلیل ریخت زمین ساخت منطقۀ مورد مطالعه، از مطالعات صحرایی، ارزیابی ابعاد فرکتالی و شاخص های مورفومتری استفاده شده است. بدین منظور، ابتدا محدودۀ مورد مطالعه به 18 حوضه تقسیم شد. سپس 5 شاخص کمّی مورفومتری شاخص عدم تقارن حوضۀ زهکشی (Af)، شاخص تقارن توپوگرافی عرضی (T)، شاخص گرادیان - طول رودخانه (SL)، شاخص نسبت پهنای کف دره به ارتفاع دره (Vf) و منحنی انتگرال ارتفاع سنجی (Hi) محاسبه شده است. به منظور تعیین میزان فعالیت زمین ساختی نسبی، شاخص زمین ساخت فعال نسبی (Iat) نیز محاسبه شده است. این شاخص در منطقۀ مورد مطالعه به ردۀ 1 (فعالیت زمین ساختی بالا) ردۀ 2 (فعالیت زمین ساختی متوسط) و ردۀ 3 (فعالیت زمین ساختی کم)، تقسیم شده است. همچنین از روش مربع شمار برای اندازه گیری بُعد فرکتالی گسل های فعال و آبراهه ها استفاده شده است. بدین منظور کل منطقه به شش شبکه تقسیم شده و با استفاده از نمودار لگاریتم- لگاریتم میزان بُعد فرکتال در هر شبکه محاسبه شده است. نتایج تحلیل فرکتالی گسل ها نشان می دهد که بخش f پویاترین بخش منطقۀ مورد مطالعه است. درحالی که نتایج تحلیل فرکتالی آبراهه ها فعالیت زمین ساختی بیشتری را در بخش b بیشتر نشان می دهد. نتایج به دست آمده از بررسی شاخص های مورفومتری، تحلیل های فرکتالی و شواهد صحرایی نشان دهندۀ فعالیت بیشتر بخش مرکزی (در میانۀ گسل قمشلو) و در بخش های شمالی و جنوبی به دلیل تراکم گسلی است.