امیرحسین صدر

تاقدیس های وسکور و گوار با روند شمال باختری-جنوب خاوری در کمربند چین خورده-رانده زاگرس و در قسمت مرکزی پهنه لرستان قرار دارند. سازندهای رخنمون یافته دراین تاقدیس، سازندهای کرتاسه بالایی و سنوزوئیک هستند که از قدیم به جدید شامل: سازندهای امیران، تله زنگ، کشکان، آسماری – شهبازان، گچساران و نهشته های عهد حاضر است. هدف از این پژوهش تحلیل ریخت زمین ساختی رشد چین خوردگی در منطقه مورد مطالعه می باشد. بدین منظور علاوه بر مطالعات صحرایی، روش های کمی و کیفی ریخت زمین ساختی در این منطقه انجام گرفته است. براساس شاخص های ریخت زمین ساختی به دست آمده با استفاده از مدل ارتفاع-رقومی (DEM) و تکنیک های GIS، پهنه بندی زمین ساختی با استفاده از شاخص ناهنجاری سلسله مراتبی (Δa)، شاخص انشعابات (R)، شاخص نسبت انشعابات (Rb)، شاخص درصدکج شدگی (PAF)، شاخص تقارن توپوگرافی عرضی (T)، شاخص شکل حوضه (Bs)، شاخص طول ابراهه های رده یک حوضه (L₁)، شاخص بیشترین طول آبراهه به میانگین بیشترین عرض آبراهه (Bl/Bmw)، شاخص فراوانی آبراهه ها (Df)، شاخص چگالی آبراهه ها (Dd)، شاخص فاصله از محورتاقدیس (Hs)، شاخص انتگرال هیپسومتری (Hi) و شاخص هلالی شکل رود (Ci) انجام گرفته است. براین اساس منطقه مطالعاتی از نظر فعالیت نسبی زمین ساختی(Lat) به ؟ رده با ؟ پهنه بندی شد. همچنین باتوجه به نامتقارن بودن بیشتر ساختارهای چین خورده و پرشیب بودن یال جنوب باختری و همچنین عملکرد سطوح جدایشی در تاقدیس های این زیرپهنه، شواهد ریخت زمین ساختی به شکل های مختلفی ازجمله تشکیل سطوح مثلثی قابل مشاهده است. سطوح مثلثی حاصل فعالیت زمین ساختی، در ناحیه جبهه کوهستان تشکیل شده و از مهم ترین عوارض ریخت زمین ساختی هستند. بدین منظور با استفاده از تصاویرماهواره ایی، نقشه زمین شناسی و مدل های ارتفاعی رقومی در ناحیه مورد مطالعه و بر روی یال های جنوبی تاقدیس ها تعداد 153 سطوح مثلثی ترسیم شده است که برای هر سطح مثلثی پارامترهایA ، Bl ، D، S، محاسبه شده است. براساس شیب لایه بندی و شیب توپوگرافی منطقه مورد مطالعه به 8 پهنه تکتونیکی تقسیم شده است. در قسمت هایی از یال تاقدیس که شیب لایه بندی کم است سطوح مثلثی شکل تشکیل نشده است. وجود سطوح مثلثی شکل پرشیب و قاعده طویل بیانگر فعالیت زمین-ساختی بالا می باشد. نتایج بدست آمده نشان می دهد که مورفولوژی سطوح مثلثی