آستنوزواسپپرمی که به صورت کاهش یا عدم تحرک اسپرم تعریف میگردد، یکی از علل اصلی ناباروری در انسان شناخته شده است. اختلال در تعداد، تحرک و شکل اسپرم میتواند تأثیر مستقیمی بر باروری جنس نر داشته باشد. در این مطالعه موردی، اسپرمهای یک راس نریان کرد 5 ساله با سابقه ناباروری در یکی از باشگاه های سوارکاری همدان، به منظور تشخیص علت احتمالی مشکلات اسپرمی مورد بررسی قرار گرفت. اولین سابقه جفتگیری نریان مورد بحث با 4 مادیان فحل به ظاهر سالم بوده است که هیچ کدام از آنها آبستن نشدند. نریان از نظر بدنی و میل جنسی وضعیت مناسبی داشت و ریزش بینی موکوسی مستمر و مختصر بدون درگیری سایر قسمتهای دستگاه تنفس مشاهده شد. معاینه بالینی و اولتراسوند اندام های تناسلی بیرونی و داخلی اختلالی را نشان نداد. اسپرم اخذ شده در سه نوبت با فاصله یک ماهه با استفاده از واژن مصنوعی، از نظر میزان تحرک، مورفولوژی، درصد زندهمانی، درصد بلوغ هیستونی و کشت میکروبی مورد ارزیابی 261 میلیون در هر میلیلیتر بود. مشاهدات ± 25 میلیلیتر و 58 ± قرارگرفت. حجم و غلظت نمونههای اسپرم بترتیب 6 میکروسکوپیک نمونهها حکایت از عدم تحرک اسپرمها داشت. درصد زندهمانی اسپرمها 52 % و اسپرمهای با بلوغ هسته 96% مشخص شد. در ارزیابی مورفولوژی اسپرمها با رنگ آمیزی ائوزین-نیگروزین، اسپرمهای بدون دم ( 27 %)، ریز قطره % سیتوپلاسمی بالایی ( 15 %)، پیچ خوردگی و شکستگی دم ( 13 %) مشاهده و در مجموع در صد اسپرمهای غیرطبیعی 71 محاسبه شد. در کشت باکتریایی نمونهها هیچ باکتری بیماریزایی جداسازی نشد. با توجه به اختلالات اسپرمی و تنفسی مشاهده شده در این نریان، به نظر می رسد مشکل ژنتیکی آستنوزواسپرمی منجر به اختلال حرکتی مژکی در مخاط تنفسی و تاژک در اسپرم و بروز ناباروری شده باشد.
