علی اکبر سبزی پرور

برف در حوضه های کوهستانی و مرتفع عامل کنترل کننده رفتار جریان آبراه ها محسوب شده و بعنوان منبع اصلی تامین و ذخیره آب، نقش بسیار مهمی را در چرخه آبشناسی ایفا می نماید. آشنایی با برف و رژیم ذوب برف، تخمین و شبیه سازی آن و پیش بینی جریان ناشی از ذوب برف دارای اهمیت و کاربرد فراوانی در مناطق برف خیز همچون گستره غربی و شمال غربی کشور می باشد. بررسی جزییات این مقوله در تامین آب شرب، کشاورزی، صنعت، تغذیه منابع آب زیرزمینی، تنظیم آب رودخانه ها، مدیریت تاسیسات آبی و منابع آب، هشدار سیلاب، برآورد و پیش بینی حداکثر بارش محتمل (PMP) و حداکثر سیل محتمل (PMF) از اهمیت بسزایی برخوردار است. پیشرفت روزافزون دانش در جهان مقوله برف و ذوب برف را نیز در بر می گیرد. امروزه تعاریف علمی متعددی از ویژگی های فیزیکی برف وجود دارد و مدلهای شبیه سازی کوچک مقیاس و بزرگ مقیاس فراوانی در زمینه ذوب برف تعریف شده است. همچنین، مراکز جهانی گوناگونی در گستره آسیا، اروپا و امریکای شمالی به داده برداری برف و ویژگی های آن پرداخته و یافته های خود را در معرض استفاده عموم قرار داده اند. این موضوع اهمیت جهانی توجه به فیزیک ذوب برف را برای پژوهشگران علوم هواشناسی، اقلیم شناسی، هواشناسی کشاورزی و هیدرولوژی آشکار می سازد. تا کنون در سطح کشور بجز معدود پژوهش های موردی که غالباً در زمینه برآورد پهنه پوشش برف (Snow cover) و سرعت ذوب برف (Snow melt) می باشند، تلاش علمی گسترده و منسجمی انجام نگرفته است. این امر خود می تواند افزون بر خلاء شبکه برف سنجی، به دلیل کمبود دانش و منابع علمی فارسی برای پژوهشگران داخل کشور باشد. همچنین، توجه اندکی به اهمیت برف در هواشناسی و اقلیم شناسی شده است؛ بطوری که تا کنون بازخوردهای تغییرات ریزش و ماندگاری برف در نقاط برف خیز کشور و تاثیر مستقیم و غیر مستقیم آن بر اقلیم کمتر مورد توجه قرار گرفته است. کتاب حاضر مشتمل بر پنج فصل می باشد که فصل اول آن به مقدمه و فصل دوم آن به معرفی فرآیندهای فیزیکی و خرد مقیاس درون برف اختصاص دارد. در فصل سوم توازن جرم و انرژی بین دو محیط برف و جو (نیوار) با تاکید بر تابش خالص، تابش بلند و تابش موجهای کوتاه مورد بحث قرار می گیرد. در فصل چهارم به مدلسازی پوشش برف پرداخته می شود و در نهایت در فصل انتهایی وضعیت موجود اندازه گیری های های زمینی و ماهواره ای پوش