با توجه به اهمیت و نقش گندم به عنوان مهمترین محصول زراعی کشور و تغذیه مردم، شناسایی و معرفی مناطق مساعد کشت آن در هر منطقه علاوه بر بالا بردن راندمان تولید، می تواند شرایط اقتصادی مردم را نیز بهبود بخشد. هدف از این پژوهش معرفی پهنه های مساعد کشت گندم دیم در شرایط اقلیمی حال و آینده می-باشد. به منظور مطالعه اثر تغییر اقلیم بر پارامترهای هواشناسی، این پارامترها برای حال و آینده با استفاده از خروجی های مدل های گردش عمومی جو و مدل دینامیکی RegCM4 تولید و شبیه سازی شدند. منطقه مطالعاتی در این تحقیق دو بخش از کشور ایران را در بر می گیرد که در شمال غربی شامل استان های آذربایجان غربی، آذربایجان شرقی و اردبیل؛ و در غرب شامل استان های همدان، کرمانشاه و کردستان می باشد. به منظور بررسی حساسیت مدل منطقه ای RegCM4 به انتخاب طرحواره های مختلف همرفت، مدل مذکور برای هر چهار طرحواره امانوئل، کو، گرلA.S. و گرلF.C. برای دوره پایه شامل یازده سال ( 2016-2006) در منطقه مورد مطالعه، اجرا شد. نتایج حاصله نشان داد که در مقیاس سالانه طرحواره امانوئل در تمام ایستگاه های مورد مطالعه دارای کمترین میانگین جذر مربعات خطا و کمترین خطای اریبی بود. در مرحله بعد به بررسی حساسیت مدل به انتخاب طرحواره سطح زمین پرداخته شد که در این راستا مدل با دو طرحواره سطح زمین BATS و CLM اجرا شد. نتایج نشان داد که در 90 درصد ایستگاه ها خروجی های مدل با کاربست طرحواره CLM دارای اختلاف کمتری با مقادیر مشاهداتی بودند. در گام بعدی اقدام به پس پردازش خطای خروجی های مدل شد که در این مرحله دو روش میانگین متحرک و نگاشت چارکی مورد استفاده قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در روش میانگین متحرک پنجره زمانی 7 ماهه بیشترین تاثیر را در کاهش خطا داشت و همچنین روش نگاشت چارکی در بین دو روش فوق الذکر، دارای بهترین پاسخ به کاهش خطای خروجی های خام مدل بود. در نهایت عوامل موثر بر رشد گندم شامل مقدار بارش سالانه، بارش فصل پاییز و زمستان، بارش خرداد ماه، دمای مناسب جوانه زنی، احتمال وقوع دمای حداکثر 25 درجه سانتی گراد در دوره گلدهی و احتمال وقوع دمای حداکثر 30 درجه سانتی گراد در دوره پرشدن انتخاب شدند و با وزن دهی این عوامل به روش الگوریتم مخدوم، مناطق مساعد کشت گندم در شرایط اقلیمی حال و آینده معرفی شدند.
