1404/02/01
اکبر عروتی موفق

اکبر عروتی موفق

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
بررسی تطبیقی مسئله خیر و شر از نگاه ابن سینا، لایب نیتس و اسپینوزا
نوع پژوهش
مقاله چاپ‌شده در مجلات علمی
کلیدواژه‌ها
خیر، شر،ابن سینا، لایب نیتس و اسپینوزا
سال 1401
مجله فلسفه غرب
شناسه DOI
پژوهشگران اکبر عروتی موفق ، ابوالقاسم اسدی

چکیده

بحث شرور از مهم‌ترین و در عین حال قدیمی‌ترین معضلات مسایل کلامی و فلسفی است. این مسأله که چگونه می‌توان با توجه به علم و قدرت بی‌کران الهی و خیرخواهی او در حق مخلوقات و انسان‌ها، وجود شرور در عالم ماده و بخصوص زندگی انسان‌ها را توجیه نمود، از جمله مسایلی است که همواره ذهن فیلسوفان و متکلمان را به خود مشغول کرده. تعارض بین صفات یاد شده و وجود شرور آن‌قدر جدی و عمیق است که بعضی از فیلسوفان و متکلمان متأله را بناچار به نفی و انکار وجود شرور بالکل واداشته و بعضی دیگر را به انکار وجود خدوند. در این مقاله با روش توصیفی- تحلیلی فلسفه دخول شر در نظام خلقت از نظر ابن‌سینا، لایب نیتس و اسپینوزا بررسی شده است. مطابق نظر ابن‌سینا شر حقیقی نه بالذات، داخل در نظام قضا و قدر است و نه بالعرض. شر نسبی هم اگر چه داخل در نظام قضا و قدر الهی هست اما بالعرض داخل است نه بالذات. وجود شر نسبی هم با نظام احسن قابل توجیه است و بین آنها تعارض ذاتی وجود ندارد. لایب نیتس این دیدگاه را به طور کامل می‌پذیرد و توضیح می‌دهد که وجود شرور مابعدالطبیعی در نظام احسن یک امر ضروری است. برخلاف شرور اخلاقی و طبیعی که ضروری نیستند. ولی اسپینوزا بر خلاف این دو، خیر یا شر نامیدن امور را یک امر انسانی و تابعی از خواهش های نفسانی می ‌داند و بر این عقیده است که در عالم واقع خیر و شری وجود ندارد.