چکیده: آب حیاتی ترین ماده زندگی است که نبود آن را با هیچ تمهیدی نمی توان جبران کرد. از این رو، هر تهدیدی برای آب تهدیدی برای حیات بشر است. ترکیب هوشمندانه فرهنگ و آب در هر کجای دنیا بهتمدن های درخشان منتهی شده و برعکس، ایرانیان یکی از بزرگ ترین تمدن ها را عیل رغم منابع آبی اندک و با استفاده از خلاقیت فن آورانه به وجود آورده بودند. با دسترسی آسان تر به منابع آب در سالیان اخیر، متاسفانه شهروندام به جای استفاده بهینه، عملا، به مصرف غیر مسئولانه این ماده حیاتی می پردازند. این پژوهش با ترکیب روش های مردم شناسانه و جامعه شناسانه با تکیه بر اطلاعات میدانی مشاهده مشارکتی و مصاحبه با اطلاع رسانان کلیدی، تحلیل داده های ثانویه، ارتباط فرهنگ مردم و الگوی مصرف آب در شهر تویسرکان را مطالعه می کند. ابتدا کم تاثیری عنصر اقتصاد در الگوی مصرف آب را و سپس با تکیه بر نظریه بوم شناسی فرهنگی به تاثیر عناصر فرهنگ مادی و غیرمادی مانند باورها و عقاید و مراسمی که به صورت دائم یا ادواری در مصرف آب تایثر دارند و تاثیر ابزارهای پیشرفته تجربه کم آبی به دو صورت بررسی شد. یک بار برای شهروندان تویسرکانی که سابقه دیرینه زندگی در این شهر را دارند و شرایط سخت استفاده از آب را در گذشته شهر به یاد دارند در مقایسه با شهروندان جوان تر و یک بار برای مهاجرینی که از روستاهای همجوار که عمدتا فاقد سیستم های نوین آبرسانی بوده و اخیرا در شهر تویسرکان ساکن شده اند در مقایسه با غیرمهاجرین، در هر دو مورد، مشخص شد که با افزایش تجربه کم آبی میزان مصرف به مقدار قابل توجهی کاهش می یابد، الگوی معماری خانه ها و در نهایت آگاهی از چگونگی تامین آب ( میزان آگاهی از وضعیت آبرسانی به مقدار وسیعی بر مصرف آب در خانوار تحت سرپرستی آنان تاثیر می گذارد) که همگی بیانگر تاثیر مهم متغیرهای اجتماعی و فرهنگی در مقایسه با متغیرهای اقتصادی و تکنولوژیک بر الگوی مصرف در این شهر است.
