عبدالمجید محمدزاده

ورم‌پستان یکی از شایع‌ترین و پرهزینه‌ترین بیماری‌ها در گله‌های گاو شیری می‌باشد که سالانه در سراسر جهان رخ می‌دهد. این موضوع برای دامداران و صنعت دامپروری کشورهای در حال توسعه، نگرانی و مشکلات خاصی در پی دارد. هزینه‌های ناشی از ورم‌پستان شامل کاهش میزان تولید شیر، عدم قابلیت استفاده از شیر به دلیل وجود باقیمانده آنتی‌بیوتیک‌ها که در اثر درمان وارد شیر شده‌اند می‌باشد. ورم‌پستان می‌تواند توسط طیف گسترده‌ای از عوامل بیماری‌زا ایجاد شود. باکتری اشریشیا کلی یکی از مهم‌ترین عوامل میکروبی شناخته شده‌است که در ایجاد ورم‌پستان نقش دارد. ورم‌پستان ایجاد شده توسط این باکتری معمولاً به صورت تک‌گیر می‌باشد و علائم بالینی آن از اشکال بسیار شدید و کشنده تا فرم خفیف متفاوت است. به منظور درک بهتر بیماری‌زایی ورم‌پستان ناشی از اشریشیا کلی، شناسایی دقیق سویه‌های اشریشیا کلی جداشده از موارد ورم‌‌پستان اهمیت به سزایی دارد. طبقه‌بندی بر اساس آنتی‌ژن O اشریشیا کلی بیماری‌زا، یک روش استاندارد برای گروه‌بندی سویه‌ها در مطالعات اپیدمیولوژیک می‌باشد. شناسایی گروه‌های سرمی اشریشیا کلی با استفاده از آنتی‌سرم‌های اختصاصی گروه O ، به طور سنتی به عنوان یک استاندارد طلایی مدنظر گرفته شده که از آن برای تعیین بیماری‌زایی و حدت، ردیابی میزان شیوع بیماری‌ها، منابع عفونت و طبقه‌بندی باکتری‌ها برای مطالعات اپیدمیولوژیک استفاده می‌شود. بنابراین در مطالعه حاضر به بررسی حضور سروگروپ‌های O15، O25، O45، O55 و O128 در 62 جدایه اشریشیا کلی‌ جداشده از شیر گاوهای مبتلا به ورم پستان در گاو‎داری‎های صنعتی شهرستان همدان که در مطالعات قبلی جداسازی، شناسایی و تأیید هویت شده بودند، به روش مولکولی PCR پرداخته شد. در پایان مشخص شد که ژن O15 با حضور در سه نمونه، بیشترین فراوانی را دارد؛ در حالی که سایر ژن‌های O25، O45، O55 و O128 در هیچ یک از جدایه‌ها شناسایی نشدند. به عبارت دیگر، از تعداد 62 جدایه اشریشیا کلی، تنها 3 نمونه مثبت برای ژن O15 شناسایی شد و همه 62 جدایه اشریشیا کلی برای 4 ژن O25، O45، O55 و O128 منفی بودند.