شعر متعهد، بنابر یکی از تعریف های آن نوعی شعر ا ست که به بیان نیازها و محرومیت های توده ی مردم، به خصوص طبقه ی کارگر می پردازد و همواره خواهان برقراری عدالت و آزادی ست. این نوع شعر از دوران مشروطه به بعد و هم زمان با ظهور و گسترش اندیشه های سوسیالیستی رواج یافته است. اگرچه در دوره هایی از تاریخ ادبیات معاصر، گرایش به سرودن این نوع شعر اوج گرفته و در دوره هایی کاهش یافته؛ اما به طورکلی بخشی از آثار شاعران چپ گرا و آرمان خواه را، تا انقلاب 57، شعر متعهد تشکیل داده است. رونق یا رکود این نوع شعر در دهه های پیش از انقلاب به عواملی مانند فضای باز سیاسی، آزادی بیان و فعالیت سازمان ها و احزاب چپ به ویژه حزب توده، وابسته بوده است. در این پژوهش با روش کتابخانه ای و با شیوه ی تحلیل محتوا از نوع کیفی، به بررسی، تحلیل و مقایسه ی چگونگی و بازتاب ایدئولوژی سوسیالیستی در مهم ترین جریان های شعری دو مقطع پیش و پس از انقلاب پرداخته ایم؛ به بیان دیگر با ردیابی تعهد به ایدئولوژی چپ در بین جریان های شعری پس از انقلاب، به دنبال ترسیم چگونگی تداوم این نوع شعر در در دوران پس از انقلاب بوده ایم. بر اساس یافته های این پژوهش که به صورت توصیفی ـ تحلیلی و استنتاجی ارائه شده است؛ شعر متعهد با شاخصه هایی که در دوران پیش از انقلاب داشته؛ فقط در اشعاری معدود از شاعران متعهد پیش از انقلاب دیده می شود؛ نه در آثار شاعرانی که پس از انقلاب کار ادبی ِ خود را آغاز کرده اند. این شاعران عبارتند از: احمد شاملو، سیاوش کسرایی، نصرت رحمانی، هوشنگ ابتهاج، محمد مختاری و شمس لنگرودی. برخی از مهم ترین دلایل عدم تداوم تعهد و ایدئولوژی سوسیالیستی در جریان های شعری پس از انقلاب عبارتند از: انحلال حزب توده به عنوان مهم ترین مروج شعر متعهد، فروپاشی شوروی و شکست جناح چپ در سطح جهانی، از بین رفتن گفتمان شعر متعهد به ایدئولوژی سوسیالیستی، استیلای جریان شعر متعهد اسلامی و دگرگونی در مفهوم تعهد؛ رشد و گسترش جریان های شعری فرم گرا و نیز فردیت گرایی.
