در این کتاب، شش دفتر مثنوی، بیت به بیت بازخوانی شده و با توجه به اندیشه های خود مولانا و فضای عرفانی که در آن زیسته، حدود یک صد کلیدواژه ی مثنوی، مورد تفسیر قرار گرفته است. این کتاب بیش تر کتابی است مرجع و به کار محققان مثنوی پژوه می آید؛ اما برای آن مبتدی ای هم که بخواهد از این دریچه وارد دنیای مثنوی بشود و از محتوا و موضوع های مثنوی آگاهی یابد، اثری سودمند خواهد بود؛ زیرا با طبقه بندی ی موضوعی که صورت گرفته و با شیوه ی قاموسی ای که به کتاب داده شده، خواننده نسبت به هر موضوعِ دل خواهی، می تواند به قدر بضاعت خویش سهم یابد. مدخل ها مبنی بر فهرست الف بایی تنظیم شده اند. کسی که به عنوان مثال، بخواهد بداند عشق در مثنوی چه جای گاهی دارد، باید نشانی ی این مدخل را در فهرست مندرجات آغاز کتاب بیابد و با مراجعه به صفحه ی مورد نظر، به مبحث عشق و چگونگی ی کاربرد آن در مثنوی، دست یابد. شیوه ی ارجاع بیت ها نیز مبتنی بر دفتر و بیت مثنوی است. برای نمونه، شماره ی 2/456 یعنی دفتر دوم، بیت 456. اگر متنی برگرفته از چندین بیت مثنوی باشد، به طور نمونه، اگر چنین ارجاعی داشته باشیم: 5/3456-3450، این عدد ها توالی ی آن بیت ها را نشان داده است؛ یعنی از دفتر پنجم، بیت های 3450 تا 3456.
