اکبر مومنی راد

امروزه یکی از ابزارهای پرکاربرد در پژوهش‌های حوزه علوم شناختی، دستگاه ردیاب چشمی است. سیستم ردیاب چشمی برای اندازه‌گیری توجه بصری مورد استفاده قرار می‌گیرد که در پژوهش حاضر بر اساس فرضیه چشم-ذهن در آموزش مطرح شده است. هدف این پژوهش بازتاب آنچه تاکنون با استفاده از این سیستم در حوزه آموزش (موارد استفاده در دوره قبل از تحصیلات عالی) صورت گرفته و بررسی موضوعات درسی مورد سنجش با کمک فناوری مذکور می‌باشد. این پژوهش به شیوه مرور نظام‌مند بر اساس مدل پریزما در مهرماه ۱۴۰۲ و با جستجو در پایگاه‌های اطلاعاتی اسکوپوس1، ساینس دایرکت2، اشپیرینگر3 و اِبسکوهاست4 انجام گرفت و در اسفندماه 1402 مورد بازبینی قرار گرفت. معیار پذیرش پژوهش‌ها شامل پژوهش‌های مرتبط با فناوری ردیاب چشمی مربوط به حوزه آموزش و مقالات پژوهشی از سال 1402- 1399 (۲۰۲0 الی ۲۰۲۳ میلادی) بود. طبق کلید واژه‌های انتخاب شده، ۱۱۸۵ مقاله از پایگاه‌های داده شناسایی شد. نهایتا 12 مقاله انتخاب شد و داده‌های این مقالات و یک مقاله از جستجوی دستی مورد استخراج، توصیف و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان می‌دهد که حرکات فعالانه چشم در دروسی که شامل نمودار می‌باشند بیشتر مشخص شده و استراتژی دانش‌آموزان را در تفسیر اینگونه نمودارها مشخص می‌کند. بدین صورت، داده‌های سیستم ردیاب چشمی به معلمان و دانش‌آموزان کمک می‌کنند تا بهبود قابل توجهی در فرآیند آموزش و یادگیری داشته باشند. همچنین، یافته‌ها نشان از ضعف در کاربرد داده‌های حاصل از نگاه در دیگر مباحث داشته که تلاش بیشتری را در این زمینه می‌طلبد. با استفاده از این داده‌ها معلمان از ضعف و مشکلات دانش‌آموزان مطلع شده و اقدامات لازم را در جهت بهبود مشکلات با توجه به تفاوت‌های فردی می‌توانند به‌کار گیرند. همچنین، این فناوری کمک بسیاری در زمینه آموزش‌های آنلاین می‌نماید، اعم از چگونگی طراحی، اجرا و ارزشیابی.