1404/06/17

عظیمه سادات خاکباز

مرتبه علمی: دانشیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس: 56724114600
دانشکده: دانشکده علوم انسانی
نشانی:
تلفن:

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه تجربه زیسته معلمان کلاس اول ابتدایی از آموزش ریاضی به دانش آموزان دوزبانه شهرستان کبودرآهنگ
نوع پژوهش
پایان نامه
کلیدواژه‌ها
تجربه زیسته، معلمان کلاس اول ابتدایی، آموزش ریاضی، دانش‌آموزان دوزبانه
سال 1403
پژوهشگران فرهاد خالدیان(دانشجو)، عظیمه سادات خاکباز(استاد راهنما)

چکیده

باتوجه‌به اینکه کشور ما ایران، دارای تنوع فرهنگی و زبانی می‌باشد و دانش‌آموزان دوزبانه زیادی در نظام آموزشی در حال تحصیل می-باشند؛ پس این پژوهش سعی کرده است تا توجه خود را به این دانش‌آموزان اختصاص دهد. هدف این پژوهش، مطالعه تجربه زیسته معلمان کلاس اول ابتدایی از آموزش ریاضی به دانش‌آموزان دوزبانه بود. پژوهش حاضر با رویکرد کیفی و به‌صورت پدیدارشناسی توصیفی انجام شده است. میدان این پژوهش شهرستان کبودرآهنگ بود. انتخاب این شهرستان به این دلیل بود که دانش‌آموزان این شهرستان غالباً دارای زبان مادری ترکی بوده و دوزبانه هستند. مشارکت‌کنندگان این پژوهش 12 نفر از معلمان شهرستان کبودرآهنگ بودند که با روش نمونه‌گیری بیشینه تغییرات انتخاب شدند. باتوجه‌به نوع نمونه‌گیری در این پژوهش، سعی شد تا از تجربیات معلمان خانم و آقا و با سابقه‌های مختلف تدریس و نیز بومی و غیربومی بودن معلمان، استفاده گردد و بیشینه تغییرات در نظر گرفته شود. ابزار جمع‌آوری اطلاعات در این پژوهش مصاحبه نیمه‌ساختاریافته بود و برای بخش ساختاریافته از حوزه‌های محتوایی و شناختی کتاب ریاضی کلاس اول ابتدایی استفاده گردید. داده‌های کیفی به‌وسیله کدگذاری و مقوله‌بندی مورد تحلیل قرار گرفت. همچنین برای اعتباربخشی به این پژوهش از روش چک اعضا و بازبینی مجدد کدگذاری استفاده گردید. برای دسترسی به یافته‌های پژوهش، سعی گردید تا یافته‌های هر یک از حوزه‌های محتوایی و شناختی، جداگانه تعیین شود و در انتها با تلفیق یافته‌های هر دو حوزه، یافته‌های اصلی پژوهش کسب گردید و در ارتباط با هر حوزه به دو بخش چالش‌ها و راهکار پرداخته شد. یافته‌های این پژوهش نشان داد که به‌طورکلی در ارتباط با چالش‌های حوزه‌های محتوایی و شناختی مضامین «عدم درک معانی کلمات، تداخل زبان مادری و زبان رسمی، نقص در توجه به ریاضی در دوزبانه‌ها، عدم درک ارتباط بین مفاهیم، عدم درک معانی نمادهای ریاضی، فراموشی معنای کلمات با گذر زمان، کاهش یادگیری ریاضی به دلیل آموزش هم‌زمان زبان رسمی و ریاضی، ناتوانی در حل مسائل به دلیل عدم درک کلی مفهوم سؤالات و تأثیر زبان مادری بر تجزیه‌وتحلیل» حاصل شد. علاوه بر مقوله‌های یافت شده راهکارهایی نیز ارائه گردید که درمجموع راهکارها به دو بخش استفاده از زبان مادری و عدم استفاده از زبان مادری در آموزش حوزه‌های محتوایی و شناختی برنامه درسی ریاضی، می‌توان اشاره کرد تا بتوان از تجربه زیسته معلمان به طور مؤثر بهره برد. در نتیجه این پژوهش نشان داد که دانش‌آموزان دوزبانه در آموزش ریاضی کلاس اول ابتدایی با چالش‌های زیادی روبرو هستند و معلمان از راهکارهای مختلفی استفاده می‌کنند؛ اما مؤثرترین راهکار، توجه به برگزاری دوره پیش‌دبستانی برای دانش‌آموزان دوزبانه و توجه به زبان مادری این دانش‌آموزان بود. همچنین بومی بودن معلم و آشنابودن او با زبان مادری دانش‌آموزان، می‌تواند در حل چالش‌های دانش‌آموزان دوزبانه مؤثر باشد.