علی حیدریان پور

چکیده مقدمه وهدف : کبد چرب غیر الکلی (NAFLD) به علت تجمع چربی در کبد و بدون مصرف الکل ایجاد می‌شود و می‌تواند به بیماری‌های جدی‌تری مانند استئاتوهپاتیت غیر الکلی (NASH) ، فیبروز کبدی و در نهایت نارسایی کبدی منجر شود . FGF21 یک هورمون اندوکرین با نقش کلیدی در تنظیم متابولیسم انرژی، گلوکز و لیپید است که عمدتاً در پاسخ به استرس‌های متابولیک مانند گرسنگی، ورزش و رژیم غذایی از کبد ترشح می‌شود و در بهبود حساسیت به انسولین و کاهش توده چربی نقش دارد. ویسفاتین (Visfatin) یک آدیپوسایتوکین با منشاء عمدتاً بافت چربی احشایی است که نقش مهمی در تنظیم متابولیسم گلوکز، التهاب و مقاومت به انسولین دارد و با بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت نوع ۲ و چاقی مرتبط است. فعالیت ورزشی باجلوگیری از تجمع بیش‌ازحد چربی در کبد ، منجر به بهبود این عارضه و جلوگیری از پیشرفت این بیماری به سمت بیماری‌های مزمن کبدی می شود ، بنابراین ورزش می تواند به عنوان یک مداخله غیر دارویی در درمان این بیماری باشد . هدف اصلی این تحقیق بررسی تأثیر 12 هفته تمرین ترکیبی مقاومتی و تناوبی بر سطوح ویسفاتین و FGF21 در مردان مبتلا به NAFLD است. مواد و روش‌ها :مطالعه حاضر نیمه‌تجربی بود و در این مطالعه 20 مرد میان‌سال دارای کبد چرب غیرالکلی به‌صورت تصادفی به دو گروه کنترل و ورزشی تقسیم شده و برنامه تمرین ترکیبی ورزشی که شامل تمرینات مقاومتی و HIIT بود به مدت 12 هفته(سه جلسه در هفته)به آن‌ها داده شد، وزن بدن، شاخص توده بدنی،FGF21 و ویسفاتین ، آنزیم های کبدی ، پروفایل لیپیدی و اکسیژن مصرفی بیشینه، درصد چربی بدن و نسبت کمر به لگن ، در ابتدا و پس‌از دوازده هفته تمرین ترکیبی ارزیابی شدند و داده‌ ها توسط نرم ‌افزار SPSS 26 مورد تجزیه‌ و تحلیل قرار گرفته است . یافته‌ها: در مقایسه‌ای که بین گروه کنترل و تمرین ، بعد از ۱۲ هفته تمرین ترکیبی ورزشی ، انجام گرفت سطح سرمی FGF21 افزایش و سطح ویسفاتین کاهش معنی‌داری یافت . در مقایسه درون‌گروهی ، متغیرها در گروه کنترل تفاوت معنی‌داری نداشتند. اما در گروه تمرین تفاوت معنی‌داری در سطوح FGF21 و ویسفاتین مشاهده شد . نتیجه‌گیری : نتایج تحقیق حاضر نشان می دهد که اجرای تمرینات ترکیبی ورزشی به مدت 12 هفته موجب افزایش سطح سرمی FGF21 و کاهش ویسفاتین سرمی می‌شود . بنابراین مردان مبتلا به NAFLD احتمالاً بتوانند از هر دو تمرین مقاومتی و اینتروال به‌ عنوان یک راهکار غیردارویی برای بهبود متغیرهای مرتبط با بیماری کبد چرب استفاده کنند.