علیرضا حاتمی

چکیده: امروزه با افزایش رو به رشد جمعیت، تمرکز مراکز مهم صنعتی در شهرهای بزرگ، افزایش علاقه به زندگی شهری و کمبود فضا برای استقرار این جمعیت، انسان ناگزیر به زندگی آپارتمانی شده است. قوانین وضع شده از سوی دولت مبنی بر ثابت ماندن کاربری اراضی کشاورزی، مانع از گسترش شهرها شده و مرزهای شهری را محدود کرده است. با محدود شدن فضای شهری و افزایش تقاضا برای سکونت در شهرها، قیمت زمین ها افزایش چشمگیری نمودند. با گران شدن زمین های شهری و توان مالی اندک افراد، انبوه سازی در مساحت و ارتفاع در دستور کار قرار گرفت. از اینرو برج های بلند در زمین های بایر سر برافراشتند و آپارتمان های چندین طبقه جایگزین خانه های کوچک شدند تا جوابگوی نیاز شهرنشینان باشند. با افزایش ساختمان ها، نوع و زمان جابجایی افراد در بین طبقات حائز اهمیت می شود. واضح است که افراد چه مسن و چه جوان و نیز معلولین، توانایی استفاده از پله ها را برای طبقات زیاد، ندارند. از اینرو استفاده از وسایل گوناگونی از جمله آسانسورها پیشنهاد می شود. آسانسور در ساختمان ها وسیله ای دائمی است که برای جابجایی افراد، بار و سایر موارد که در طبقات معین توقف نموده و دارای یک اتاقک می باشد. بهره وری از خدمات آسانسور برای جمعیت ساختمان بسیار حیاتی است بطوریکه مسافران از آسانسور ها انتظار دارند که پاسخ گویی به فراخوانی ها و رفتن از طبقه مبدأ به طبقه مقصد را درکمترین زمان ممکن انجام دهند. علاوه بر کمینه بودن زمان انتظار و زمان مسافرت، عامل مهم دیگر در جابجایی افراد توسط آسانسور، انرژی مصرفی آن می باشد. از آنجا که آسانسور ها حدود 4% از توان مصرفی ساختمان را به خود اختصاص داده اند (1)، درنتیجه کاهش انرژی مصرفی آسانسورها حائز اهمیت است. مهندسین طراح آسانسور با توجه به عواملی از قبیل نوع کاربری ساختمان، تعداد کل طبقات، تعداد واحدهای هر طبقه و ... می توانند به تعداد آسانسور مورد نیاز در آن ساختمان، سرعت هر آسانسور، ظرفیت آسانسور و نوع کنترل آن ها پی ببرند. اگریک آسانسور کافی باشد، تنها یک کنترل کننده همه فراخوانی ها را کنترل می کند، درحالی که در مورد چندین آسانسور، یک کنترل کننده گروهی تصمیم می گیرد که کدام آسانسور به فراخوانی اختصاص داده شود. کنترل گروهی آسانسورها مدت هاست که مورد مطالعه قرار گرفته است. معمولاً افراد از مدت زمانی که در انتظار آسان