عفونت هایباکتریاییهمچنانیکیازمهم ترین مشکلاتگله هایطیوربهشمارمی روند. از جملهعوامل مهم عفونت هایباکتریاییدرطیور، باکتریاشریشیا کلیازخانوادهانتروباکتریاسه می باشد. در پرندگان حدود 10-15 درصد از جمعیت اشریشیا کلی دارای قدرت بیماری زایی بوده (Avian pathoghenic Esherichiacoli) که اغلب بدنبال آسیب سیستم ایمنی و یا تضعیف سد دفاعی پرندگان اهلی، باعث ایجاد عفونت های سیستمیک یا مزمن می شود. کلی باسیلوز طیور یکی از بیماری های عفونی پرندگان است که باکتری اشریشیا کلی عامل بیماری زای اولیه یا ثانوی آن است. هدف از انجام این مطالعه جداسازی و شناسایی اشریشیا کلی در جوجه های گوشتی مبتلا به کلی باسیلوز در مرغ داری های استان همدان و بررسی ژن های حدت در این جدایه ها بود. روش کار: در این مطالعه از 120 نمونه لاشه مشکوک به بیماری کلی باسیلوز از قسمت های کبد، کیسه هوایی، ترشحات نای و کلوآک نمونه گیری انجام شد و نمونه ها پس از کشت بر روی محیط مک کانکی و انجام آزمون های بیوشیمیایی تایید و دردمای С ْ20- نگهداری شدند. در ادامه با انجام آزمون PCR و با استفاده از ژن اختصاصی phoA ایزوله های مشکوک به اشریشیا کلی مورد تایید نهایی قرار گرفتند همچنین با استفاده از تکنیک MultiPlex PCR حضور ژن های حدت issوsitA در ایزوله ها بررسی گردید. ژن iss پروتئین iss را بیان می کند و در مقاومت به سرم نقش دارد و ژن sitAبه عنوان انتقال دهنده ای است که به ATP متصل می شود که میتواند مواد را در خلاف یا جهت شیب غلظت حمل کند، این پروتئین حالت آبگریز دارد. نتایج: از 120 نمونه لاشه طیور مشکوک به بیماری کلی باسیلوز، 248 جدایه باکتری اشریشیا کلی جداسازی و شناسایی گردید که از قسمت کلوآک 68 جدایه، از کبد 63 جدایه، از ترشحات نای 57 جدایه و از کیسه هوایی 60 جدایه شناسایی گردیدند. همچنین از این 248 جدایه 100 نمونه انتخاب شده وحضور ژن های حدت iss و sitA مورد بررسی قرار گرفت که از 25 جدایه کبد 20 جدایه (80%) دارای ژن sitA و 18 جدایه (72%) دارای ژن iss و 4 جدایه (16%) فاقد ژن حدت بود، از 27 جدایه کلوآک 25 جدایه (57/92%) دارای ژن sitA و 26 جدایه (29/96%) دارای ژن iss و یک جدایه (7/3%) فاقد ژن حدت بود، از 24 جدایه ترشحات نای 22 جدایه (66/91%) دارای ژن sitA و 22 جدایه (66/91%) دارای ژن iss و 2 جدایه (33/8%) فاقد ژن حدت بود، همچنین از 24