علی اکبر قلی زاده

در ایران، مسکن یکی از سه نیاز اولیه خانوارها است که به صورت مستقیم و غیر مستقیم بر سلامت افراد اثر می گذارد. قیمت مسکن طی سه دهه اخیر به طور کلی افزایشی بوده است و با تأثیر بر تراکم افراد در واحد مسکونی باعث کاهش کیفیت زندگی و سلامت افراد شده است. از آن جایی که عامل انسانی در فرآیند رشد وتوسعه اقتصادی کشورها دارای نقش و جایگاه ویژه ای است، لذا سرمایه گذاری انسانی و ارتقای کیفیت نیروی کار یکی از زمینه ها و راه های اصلی و اساسی افزایش بهره وری و تسریع رشد اقتصادی جوامع است. ارتقای کیفیت نیروی انسانی می تواند از طریق بالا بردن سطح سلامت و بهداشت نیروی کار حاصل گردد. بهداشت مناسب موجب تندرستی مردم و افزایش توان بالقوه و بالفعل نیروی کار می شود و نیروی کار سهم بسیار مهمی در افزایش تولید و رشد اقتصادی خواهد داشت. دلیل اهمیت قیمت مسکن، سهم بالای آن از بودجه خانوار و تأثیر گذاری آن بر سلامت است. در واقع هرچه شاخص قیمت مسکن افزایش پیدا کند دسترسی به مسکن برای افراد جامعه کاهش پیدا می کند وبا توجه به بدتر شدن وضعیت مالی افراد، منجر به بالا رفتن آمار بیماری و مرگ و میر در جامعه می شود. افراد فقیر از استانداردهای پایین زندگی و امکانات مالی کم برای تأمین مخارج بهداشتی، تغذیه ناکافی، سطح پایین تحصیلات و غیره برخوردارند و همه این موارد می توانند باعث کاهش سلامتی فرد شوند. در این پژوهش برای بررسی و تجزیه و تحلیل اثر قیمت مسکن و تراکم افراد در واحد مسکونی بر سلامت افراد، از الگوی خود توضیح برداری با وقفه های گستردهARDL) ) برای داده های فصلی سال های 95-70 با کمک نرم افزار Eviews Microfit استفاده شده است. مدل سلامت افراد در ایران با استفاده از متغیرهای: مرگ و میر کودکان زیر 5 سال، امید به زندگی، قیمت اسمی مسکن، تراکم افراد در واحد مسکونی، تولید ناخالص داخلی، نوسانات تولید ناخالص داخلی، نابرابری درآمد و سطح تحصیلات دانشگاهی تخمین زده شده است. معکوس مرگ و میر کودکان زیر 5 سال و امید به زندگی برای تعریف سلامت افراد در ایران در نظر گرفته شده است که تأثیر سایر متغیرها بر سلامت به شرح زیر است: قیمت مسکن در کوتاه مدت و بلند مدت اثر منفی و معنی داری بر سلامت افراد دارد. تراکم افراد در واحد مسکونی در کوتاه مدت و بلند مدت اثر منفی و معنی داری بر سلامت افراد دارد. تولید ناخالص داخلی در کوتاه مدت