احمد ارشادی

در این پژوهش آستانه تحمل به خشکی و رابطه بین برخی پاسخ­های بیوشیمیایی و فیزیولوژیکی دو پایه هسته­دار کادامن و GF677 بررسی گردید. به همین منظور آزمایشی گلدانی در گلخانه به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار انجام شد. نهال­های ریشه­دارشده یک ساله این دو پایه با افزودن مقادیر متفاوتی از پلی­اتیلن گلیکول-6000 به محلول غذایی هوگلند در معرض تنش خشکی (1/0- (شاهد)، 6/0-، 1/1- و 6/1- مگاپاسکال) قرار گرفت. افزایش معنی­دار نشت یونی و کاهش محتوای نسبی آب برگ در پایه­های کادامن و GF677 به ترتیب در تنش خشکی 6/0- و 1/1- مگاپاسکال اتفاق افتاد. غلظت رنگیزه­های فتوسنتزی و عملکرد کوانتومی فتوسیستمII (FV/FM) حساسیت کمتری به تنش داشته و در پایه­های کادامن و GF677 به ترتیب در تنش خشکی 1/1- و 6/1- مگاپاسکال دچار کاهش معنی­دار شد. کاهش در فتوسنتز، تعرق، CO2 زیر روزنه­ای و هدایت روزنه­ای در تنش خشکی شدید در پایه کادامن بسیار چشم گیر­تر از GF677 بود. در تنش 6/1- مگاپاسکال، پایه GF677 با وجود کاهش قابل­توجه در تعرق، فتوسنتز خود را چندان کاهش نداد، درحالی که در پایه کادامن کاهش نسبی در فتوسنتز در تنش 6/1- مگاپاسکال به مراتب بیش تر از کاهش نسبی تعرق و CO2 زیر روزنه­ای بود و همین منجر به کاهش کارایی نسبی مصرف آب و هدایت مزوفیلی کادامن در مقایسه با GF677 شد. به نظر می­رسد کاهش شدید فتوسنتز در پایه کادامن در کنار محدودیت­های روزنه­ای تا حد زیادی ناشی از محدودیت­های غیر روزنه ای مانند آسیب به غشای سلولی و کاهش کلروفیل، کاروتنوئید­ها و فلورسانس کلروفیل در این پایه است. یافته­های این پژوهش نشان داد که پایه GF677 تحمل بالاتری به­ تنش خشکی شدید نسبت به کادامن دارد.