احمد ارشادی

بیماریهای قارچی بهویژه سفیدک سطحی باعث خسارت زیادی به عملکرد و کیفیت میوه انگور میشوند. بهمنظور تسهیل انتقال ژن، یک سیستم کارآمد القای کالوس جنینزا، تولید جنین سوماتیکی و باززایی برای شش رقم انگور مهم ایرانی شامل بیدانه سفید، بیدانه قرمز، فخری، شاهانی، عسکری و یاقوتی و دو رقم خارجی تامسون سیدلس و فلیم سیدلس ارائه شد. برای القای کالوس جنینزا، بساکها در محیط MS حاوی نه ترکیب مختلف D-4,2( 5/2 ،5 و 01 میکروموالر( و BAP( 0 ،2 و 4 میکروموالر( کشت شدند. ارقام واکنشهای متفاوتی به ترکیب-های مختلف از تنظیمکنندههای رشد نشان دادند و باالترین درصد کالوس جنینزا در ارقام عسکری )22/33 درصد( و بیدانه سفید )35/32 درصد( مشاهده شد. سه محیط 0 -حاوی 2 میکرموالر BAP + 0 میکروموالر D-4,2 ،2 -حاوی 2 میکروموالر BAP و 3 -فاقد تنظیم- کنندههای رشد برای بلوغ جنینهای سوماتیکی استفاده شد. باالترین تعداد جنین سوماتیکی در ارقام فخری و عسکری در محیط حاوی 2 میکرموالر BAP + 0 میکروموالر D-4,2 ،برای یاقوتی در محیط حاوی 2 میکروموالر BAP و در ارقام بیدانه سفید، بیدانه قرمز و تامسون سیدلس در محیط فاقد تنظیمکنندههای رشد مشاهده شد. سپس جنینهای سوماتیکی به محیط جوانهزنی با دو ترکیب تنظیمکنندههای اسمزی 0 -5/1 میکروموالر BAP و 2 -5/2 میکروموالر BA + 0/1 میکروموالر NAA انتقال داده شدند. جنینهای با ریشه طویل و سرشاخه غیرنرمال طی جوانهزنی در محیط MS حاوی 5/2 میکروموالر BA + 0/1 میکروموالر مشاهده شدند. درصد باززایی در محیط WPM( 72/27 درصد( بیشتر از محیط MS( 22/55 درصد( بود. بهطورکلی بیشترین جنینزایی سوماتیکی و باززایی در ارقام عسکری، بیدانه سفید، تامسون سیدلس و بیدانه قرمز مشاهده شد. ژنهای PR1 ،کیتیناز و بتا -0 و 3 -گلوکاناز به صورت توأم و از طریق آگروباکتریوم سویه LBA4404 به رقم تجاری بیدانه سفید منتقل شدند. یک پروتوکل بهینه انتقال به واسطه آگروباکتریوم در انگور بیدانه سفید از طریق بررسی مدت تلقیح )5 ،01 ،05 و 21 دقیقه(، دوره همکشتی )24 ،47 و 22 ساعت(، نوع بافت جنینزا )کالوس جنینزا و جنین سوماتیکی( و پالسمید )پالسمید 0 و 2 )توسعه داده شد. بهترین نتایج از مدت تلقیح 01 دقیقه، دوره همکشتی به میزان 47 ساعت، استفاده از کالوس جنینزا و پالسمید نوع 0 به دست آمد. بیشترین کارآمدی انتقال ژن )7/2 درصد( در کالوسهای تلقیح شده ب