احمد ارشادی

این تحقیق به منظور بررسی اثر محلول پاشی سلنات سدیم بر رشد و خصوصیات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و فعالیت برخی آنزیم های آنتی اکسیدان پسته (pistacia vera L.) پایه بادامی انجام شد. آزمایش به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملاً تصادفی در هشت تیمار و چهار تکرار انجام شد. فاکتور اول تنش خشکی در دو سطح: 80% و 40% آب قابل دسترس خاک، و فاکتور دوم تیمار سلنیوم در چهار سطح: صفر (آب مقطر)، 50، 100 و 200 پی پی ام بود. کاربرد سلنات سدیم موجب افزایش غلظت سلنیوم در برگ دانهال های پسته شد و تنش خشکی بر محتوای سلنیوم برگ تأثیر نداشت. تنش خشکی موجب کاهش محتوای نسبی آب و کلروفیل a، b و کلروفیل کل شد ولی غلظت کارتنوئید را افزایش داد، تحت این شرایط کاربرد 50 پی پی ام سلنات سدیم موجب بالا رفتن کلروفیل a نسبت به گیاهان شاهد شد. غلظت کربوهیدرات های محلول و پرولین تحت شرایط تنش خشکی افزایش معنی داری داشت و کاربرد سلنات سدیم غلظت این ترکیبات را تحت شرایط تنش ارتقاء داد اما در شرایط عدم تنش تاثیری بر غلظت کربوهیدرات های محلول و پرولین نداشت. تنش خشکی تأثیری بر غلظت فنل نداشت اما باعث کاهش حدود 141 درصد پروتئین های محلول شد، کاربرد سلنات سدیم تحت این شرایط به ویژه غلظت 50 پی پی ام موجب بالا رفتن غلظت پروتئین های محلول نسبت به گیاهان شاهد شد. تنش خشکی غلظت پراکسیدهیدروژن و فعالیت آسکوربات پراکسیداز، کاتالاز و گایاکول پراکسیداز را به ترتیب 29، 80، 33 و 79 درصد افزایش داد، در شرایط عدم تنش کاربرد سلنات سدیم تأثیری بر غلظت پراکسیدهیدروژن نداشت اما تحت تنش خشکی غلظت های 50 و 100 پی پی ام موجب کاهش پراکسیدهیدروژن شد. محلول پاشی سلنات سدیم با غلظت های 50 و 100 پی پی ام باعث افزایش فعالیت آنزیم ها هم در شرایط عدم تنش و هم تحت تنش خشکی در مقایسه با گیاهان شاهد شد. کاربرد سلنیوم در شرایط عدم تنش روی غلظت مالون دی آلدئید و درصد نشت یونی مؤثر نبود ولی تحت تنش خشکی پراکسیداسیون چربی های غشاء و درصد نشت یونی را در برگ های پسته پایین آورد. تنش خشکی و کاربرد سلنات سدیم تأثیری بر فلورسانس کلروفیل و صفات رویشی نداشت. نتایج این پژوهش نشان داد که کاربرد سلنات سدیم به ویژه غلظت 50 و 100 پی پی ام، از طریق افزایش تجمع کربوهیدرات های محلول، پرولین و پروتئین های محلول به عنوان تنظیم کننده های اسمزی و افزایش فعالیت آنزیم های