پژوهش حاضر با هدف شناخت مراحل تکوین اندامهای تولیدمثلی و بررسی اثر نانو ذره اکسید آلومینیوم بر مراحل تکوین تخمک، کیسه رویانی، پرچم و دانههای گرده در گیاه لوبیا به عنوان یکی از عمده منابع غذایی انسان، طراحی شد. بذرهای لوبیا در شرایط گلخانهای کشت شده و با غلظتهای مختلف نانو ذره اکسید آلومینیوم ).001/0، 01/0 و 1/0 گرم بر لیتر( تیمار شدند. گلها در ابعاد مختلف جمعآوری شده و پس از تثبیت، آبگیری و قالبگیری با میکروتوم برشگیری شدند. رنگ آمیزی برشها از طریق هماتوکسیلین - ائوزین انجام شد. مراحل تکوین تخمک و دانههای گرده در نمونههای گیاهان شاهد و تحت تیمار با میکروسکوپ نوری مطالعه و عکسبرداری شد. نتایج نشان داد الگوی تکوینی در گیاهان شاهد همسو با گزارشهای پیشین بود. تخمک از نوع واژگون، کیسه رویانی از تیپ علف هفت بند )پلی گونوم(، آرایش تتراد مگاسپور اغلب خطی و به ندرت T شکل بود. تعداد پرچمها 10 عدد، بساک از نوع چهار کیسه گرده ای، لایه تاپی در ابتدا از نوع ترشحی و در مراحل پایانی تکوین پرچم از نوع پلاسمودیال، آرایش تترادها از نوع تتراهدرال بود. دانه های گرده گرد تا بیضی مشاهده شد. نتایج نشان داد که در گروههای تیماری تکوین تخمک و کیسه رویانی تحت تاثیر قرار نگرفته است، اما در پرچمها کاهش زیست پذیری دانه های گرده، افزایش ضخامت لایه انتین، بی نظمی در آرایش تترادها و بی نظمی ساختاری دانههای گرده، برخی از اثرات تیمار با نانوذره اکسید آلومینیوم بودند.
