چکیده: آلودگی های زیست محیطی از جمله معضلات جدی در جهان به شمار می آید. آلودگی های نفتی در خاک از جمله آنها و از خطرات جدی برای محیط زیست و انسان می باشد. امروزه تلاش بسیاری برای از بین بردن این آلودگی ها صورت گرفته که از جمله آن زیست پالایی است که کمترین آسیب را به خاک و جانداران آن وارد می کند و به کمک باکتری ها و میکروارگانیسم های خاکزی، آلودگی نفتی خاک بر طرف می گردد. هدف از این پژوهش بررسی توان زیست پالایی گوجه فرنگی و کنسرسیوم قارچی همراه ریشه آن برای از بین بردن آلودگی های نفتی خاک می باشد. در این پژوهش در مرحله اول کشت گلخانه ای صورت گرفت، که چهار گروه تیماری شامل، گیاه +نفت، گیاه +نفت + قارچ، گیاه +نفت +شوینده، گیاه +نفت +قارچ +شوینده آماده شد. مرحله دوم بررسی های آزمایشگاهی شامل، سنجش میزان حذف نفت و حذف فلزات سنگین از خاک، سنجش میزان تغییرات پروتئین، کربوهیدرات و فعالیت آنزیم ها درگیاه صورت گرفت. همچنین بررسی های تکوینی برای مقایسه مراحل تکوین اندام های زایشی بین نمونه های شاهد و تحت تیمار آلودگی نفتی صورت گرفت. اندازه گیری پارامتر های مختلف در گیاهان شاهد وتحت تیمار تغییرات معنی داری را در وزن خشک بخش هوایی و ریشه، وزن تر بخش هوایی وریشه، طول ساقه وریشه نشان داد، همچنین با توجه به تغییراتی که در محتوای پروتئین، کربوهیدرات و فعالیت آنزیم ها ایجاد شده است می توان نتیجه گرفت که نفت خام اثرات سوء زیادی بر مراحل رویشی گوجه فرنگی داشته و با توجه به تغییراتی که در دانه گرده از جمله شکستگی های زیاد وچروکیدگی دانه گرده چروکیدگی بساک واز بین رفتن سلول های کیسه رویانی وتغییر شکل آن رخ داده تاثیر سوء زیادی نیز بر مرحله زایشی داشته است. با توجه به اثرات سوء زیادی که نفت خام بر مراحل رویشی و زایشی گوجه فرنگی داشته است، گوجه فرنگی گیاهی مقاوم در برابر آلودگی های نفتی در خاک نیست.اما با توجه به حذف 92 درصدی نفت از خاک توسط گروه تیماری گیاه +نفت+ قارچ می توان نتیجه گرفت گوجه فرنگی پالاینده بسیار خوبی برای خک آلوده به نفت خام می باشد.
