مقاله : سنجش تشخیص شناختی نوعی از سنجش تربیتی است که به منظور اندازهگیری ساختارهای دانش و فرآیندهای مهارتهای خاص در دانشآموزان با هدف فراهم کردن اطلاعات در رابطه با ضعف و قوتهای آنها، طراحی شده است. مدلهای مختلفی برای CDA طراحی شده اند که مدل DINA یکی از پرکاربرترین آنهاست. این مدل دو پارامتر حدس و لغزش را برای هر سوال به همراه ضرایب تشخیص و شاخص برازندگی سوال را برآورد می نماید. همچنین احتمال و فراوانی مورد انتظار هر یک از الگوهای صفات و همچنین احتمال کناری هر یک از صفات مکنون در این مدل محاسبه شده و الگوی صفات هر آزمودنی مشخص می گردد. نرم افزارهای مختلفی برای مدل های CDA پیشنهاد شده اند؛ در این مقاله کاربرد و استفاده عملی این روش با استفاده از نرم افزار R به همراه یک مثال پژوهشی، با توضیح و تفسیر نتایج ارائه شده است.